แบบประเมินคุณค่าของโครงการที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพ

ชื่อโครงการ สองข้างทางสร้างรายได้ บ้านตีนคลอง

รหัสโครงการ 58-03826 รหัสสัญญา 58-00-2118 ระยะเวลาโครงการ 15 กันยายน 2558 - 15 ตุลาคม 2559

แบบประเมินคุณค่าของโครงการที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพ เป็นการคุณค่าที่เกิดจากโครงการในมิติต่อไปนี้

  • ความรู้ด้านการสร้างเสริมสุขภาพและนวัตกรรมเชิงระบบสุขภาพชุมชน
  • การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่มีผลต่อสุขภาวะ
  • การปรับเปลี่ยนสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาวะ
  • ผลกระทบเชิงบวกและนโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อการสร้างสุขภาวะชุมชน
  • กระบวนการชุมชน
  • มิติสุขภาวะปัญญา / สุขภาวะทางจิตวิญญาณ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่

1. เกิดความรู้ หรือ นวัตกรรมชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. ความรู้ใหม่ / องค์ความรู้ใหม่

มีการใช้ภูมิปัญญาและหลักฐานเชิงประจักษ์โดยใช้ผงฟู เกลือ น้ำส้มสายชู ล้างผักเพื่อกำจัดสารพิษ

มีการทำโปสเตอร์การล้างผักปลอดสารพิษแจกทุกครัวเรือน

ขยายต่อภูมิปัญญาการล้างผักเพื่อกำจัดสารพิษไปยังหมู่บ้านอื่น

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. สิ่งประดิษฐ์ / ผลผลิตใหม่

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. กระบวนการใหม่

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. วิธีการทำงาน / การจัดการใหม่

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. การเกิดกลุ่ม / โครงสร้างในชุมชนใหม่

การร่วมกันทำกิจกรรม ทำให้เกิดกลุ่มปลูกพืชผักปลอดสารพิษบริเวณสองข้างทางของถนน และครัวเรือน โดยมีการแบ่งพื้นที่รับผิดชอบกันชัดเจน มีการแลกเปลี่ยนพืชผักที่ปลูกกันรับประทาน

บริเวณสองข้างทางของถนนบ้านตีนคลอง สอบถามได้จากผู้ใหญ่ลัดดา อินทศร และนายสมชายศรีใหม่

พัฒนาคนในกลุ่มให้เป็นวิทยากรในการปลูกพืชผักปลอดสารพิษ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. แหล่งเรียนรู้ใหม่

สองข้างทางของถนน เป็นบริเวณที่คนสัญจรไปมาจำนวนมาก การที่เห็นพืชผักเจริญงอกงาม เป็นแถวเป็นแนวทำให้เป็นที่สนใจของผู้พบเห็น มีคนสัญจรแวะดู และถามซื้อพืชผักปลอดสารเพิษ และบอกว่าจะเอาไปทำที่บ้านของตนบ้าง

บริเวณสองข้างทางของถนนบ้านตีนคลอง สอบถามได้จากผู้ใหญ่ลัดดา อินทศร และนายสมชายศรีใหม่

พัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้การปลูกพืชผักปลอดสารพิษของชุมชน และหมู่บ้านใกล้เคียง

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
99. อื่นๆ

 

 

 

2. เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เอื้อต่อสุขภาพ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. การบริโภค

คนในชุมชนเลือกซื้อผักปลอดสารพิษ และปลูกผักกินเองมากขึ้น

คนในชุมชนปลูกผักไว้กินเองทุกครัวเรือน

ควรรวมกลุ่มกันปลูกผักให้หลากหลายชนิดและแบ่งกันรับประทาน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. การออกกำลังกาย

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. การลด ละ เลิก อบายมุข เช่น การพนัน เหล้า บุหรี่

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. การลดพฤติกรรมเสี่ยง เช่น พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ การขับรถโดยประมาท

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. การจัดการอารมณ์ / ความเครียด

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
7. การดำรงชีวิต / วิถีชีวิต เช่น การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น / สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง

การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการล้างพืชผักก่อนบริโภค ซึ่งชาวบ้านจะใช้ผงฟู เกลือ แช่ผักก่อนล้างและบริโภคทุกครั้ง

ครัวเรือนในชุมชนบ้านตีนคลอง

การนำภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ได้ไปเผยแพร่ให้หมู่บ้านใกล้เคียง หรือการจัดบู๊ทในงานต่างๆ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
8. พฤติกรรมการจัดการตนเอง ครอบครัว ชุมชน

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
9. อื่นๆ

 

 

 

3. การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ (กายภาพ สังคม และเศรษฐกิจ)

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. กายภาพ เช่น มีการจัดการขยะ ป่า น้ำ การใช้สารเคมีเกษตร และการสร้างสิ่งแวดล้อมในครัวเรือนที่ถูกสุขลักษณะ

บริเวณสองข้างทางของถนนมีการปลูกพืชผักปลอดสารพิษ ซึ่งมีทั้งพืชระยะสั้น เช่น พริก มะเขือ ถั่ว ตะไคร้ ข่า ชะอม ฯลฯ พืชระยะกลาง เช่น มะละกอ มะนาว ฯลฯ และพืชระยะยาว เช่น ขี้เหล็ก มะขาม ไฝ่หวาน เป็นต้น ซึ่งเป็นแหล่งอาหารปลอดสารพิษของคนในชุมชน ทำให้คนหันมาปลูกผักปลอดสารพิษกันมากขึ้น ซึ่งบ้านเรือนที่อยู่ในที่ลุ่ม สามารถปลูกพืชผักในถุงดำ ซึ่งสามารถเลื่อนไปมาได้

บริเวณสองข้างทางของถนนบ้านตีนคลอง

การขยายไปในพื้นที่อื่นๆ ของชุมชน และหมู่บ้านใกล้เคียง

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. สังคม เช่น มีความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ลดการเกิดอุบัติเหตุ ครอบครัวอบอุ่น การจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อเด็ก เยาวชน และกลุ่มวัยต่าง ๆ มีพื้นที่สาธารณะ/พื้นที่ทางสังคม เพื่อเอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพของคนในชุมชน มีการใช้ศาสนา/วัฒนธรรมเป็นฐานการพัฒนา

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. เศรษฐกิจสร้างสรรค์สังคม /สร้างอาชีพ / เพิ่มรายได้

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. มีการบริการสุขภาพทางเลือก และมีช่องทางการเข้าถึงระบบบริการสุขภาพ

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. อื่นๆ

 

 

 

4. การพัฒนานโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อสุขภาวะ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. มีกฎ / กติกา ของกลุ่ม ชุมชน

กลุ่มสองข้างทางสร้างรายได้บ้านตีนคลอง มีการแบ่งพื้นที่กันปลูกและดูแลพืชผักบริเวณสองข้างทางของถนน โดยมีกติกาว่า คนในกลุ่มจะสามารถเก็บพืชผักรับประทานได้ฟรี หากมีคนภายนอกชุมชนมาขอซื้อ ก็จะขายบ้าง ให้บ้าง

กลุ่มสองข้างทางสร้างรายได้บ้านตีนคลอง สอบถามได้จากนายสมชาย ศรีใหม่

การตั้งกลุ่ม และมีกฎกติกาเป็นลายลักษณ์อักษรชัดเจน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. มีมาตรการทางสังคมของกลุ่ม ชุมชน

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. มีธรรมนูญของชุมชน

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. อื่นๆ เช่น ออกเป็นข้อบัญญัติท้องถิ่น ฯลฯ

 

 

 

5. เกิดกระบวนการชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. เกิดการเชื่อมโยงประสานงานระหว่างกลุ่ม / เครือข่าย (ใน และหรือนอกชุมชน)

มีการประสารเครือข่ายภายนอกชุมชน ได้แก่ รพ.สต.บ้านนาสร้าง มาตรวจสารเคมีในเลือดให้กับคนในชุมชน ปราชญ์ชาวบ้านชุมชนอื่น มาให้ความรู้เรื่องการทำปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ น้ำยาไล่แมลง

บ้านตีนคลอง รพ.สต.บ้านนาสร้าง

การฝึกให้คนในชุมชน เช่น อสม. ตรวจสารเคมีในเลือดให้กับคนในชุมชน มีปราชญ์ชาวบ้านในการทำเรื่องปุ๋ยหมัก นำ้หมักชีวภาพ ยาไล่แมลง

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. การเรียนรู้การแก้ปัญหาชุมชน (การประเมินปัญหา การวางแผน การปฏิบัติการ และการประเมิน)

ผู้รับผิดชอบโครงการ คณะทำงาน และแกนนำชุมชน เรียนรู้การสำรวจข้อมูลชุมชน การวางแผนทำโครงการ การทำกิจกรรม การประเมินความสำเร็จของโครงการ

บ้านตีนคลอง สอบถามได้จากผู้รับผิดชอบโครงการ คณะทำงาน และแกนนำชุมชน

การให้คนในชุมชนได้มาเรียนรู้กระบวนการแก้ปัญหาชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. การใช้ประโยชน์จากทุนในชุมชน เช่น การระดมทุน การใช้ทรัพยากรบุคคลในชุมชน

มีการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในชุมชน ได้แก่ คน มาร่วมกันปลูกพืชผักปลอดสารพิษ ใช้วัสดุที่มีในชุมชนมาทำปุ่ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ นำ้ยาไล่แมลง

บ้านตีนคลอง

การใช้เศษอาหารเหลือใช้จากครัวเรือนมาทำน้ำหมักชีวภาพ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. มีการขับเคลื่อนการดำเนินงานของกลุ่มและชุมชนที่เกิดจากโครงการอย่างต่อเนื่อง

กลุ่มสองข้างทางสร้างรายได้บ้านตีนคลองได้ปลูกพืชผักปลอดสารพิษหมุนเวียนอย่างต่อเนื่องบริเวณสองข้างทางของถนน และมีการแบ่งพื้นที่การดูแลชัดเจน

สองข้างทางบ้านตีนคลอง

มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้มีความยั่งยืน และลดการใช้สารเคมีในชุมชน อันจะช่วยลดรายจ่ายของคนในชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. เกิดกระบวนการจัดการความรู้ในชุมชน

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. เกิดทักษะในการจัดการโครงการ เช่น การใช้ข้อมูลในการตัดสินใจ การทำแผนปฏิบัติการ

ผู้รับผิดชอบโครงการ คณะทำงาน และผู้นำชุมชน มีการใช้ข้อมูลจากการสำรวจชุมชนในการตัดสินใจเพื่อทำโครงการ

ผู้รับผิดชอบโครงการ คณะทำงาน ในโครงการสองข้างทางสร้างรายได้บ้านตีนคลอง และผู้นำชุมชน

มีการใช้ข้อมูลชุมชนเพื่อไปต่อยอดในโครงการอื่นๆ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
7. อื่นๆ

 

 

 

6. มิติสุขภาวะปัญญา / สุขภาวะทางจิตวิญญาณ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. ความรู้สึกภาคภูมิใจในตัวเอง / กลุ่ม / ชุมชน

กลุ่มสองข้างทางสร้างรายได้บ้านตีนคลอง มีความภาคภูมิใจที่พืชผักที่ตนปลูกไว้ เป็นที่ชื่นชุมของผู้พบเห็น และมีความภาคภูมิใจที่ได้ปลูกพืชผักไว้รับประทานเอง ทำให้ลดรายจ่าย เพิ่มรายได้

กลุ่มสองข้างทางสร้างรายได้บ้านตีนคลอง

การขยายพื้นที่ปลูกให้ทั่วพื้นที่ของถนนในหมู่บ้าน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. การเห็นประโยชน์ส่วนรวมและส่วนตนอย่างสมดุล

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. การใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย และพอเพียง

คนในชุมชน ใช้ชีวิตเรียบง่าย มีการปลูกพืชผักปลอดสารพิษรับประทานบริเวณสองข้างทางของถนนในชุมชน และในครัวเรือน

สองข้างทางของถนนบ้านตีนคลอง และครัวเรือน

การให้เด็กวัยเรียนได้มามีส่วนร่วมในการดูแลพืชผักที่ปลูกบริเวณสองข้างทางของถนน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. ชุมชนมีความเอื้ออาทร

คนในชุมชนมีความเอื้ออาทรกันมากขึ้น มีการแลกเปลี่ยนพืชผักที่ตนปลูก กับพืชผักที่คนอื่นปลูก ทำให้ได้รับประทานพืชผักหลากหลาย

คนในชุมชนบ้านตีนคลอง

การขยายการปลูกพืชผักปลอดสารพิษให้กับครัวเรือนทุกครัวเรือนในชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. มีการตัดสินใจโดยใช้ฐานปัญญา

ผู้รับผิดชอบโครงการและคณะทำงาน มีการตัดสินใจในการดำเนินโครงการโดยใช้ปัญญา

ผู้รับผิดชอบโครงการและคณะทำงาน

การใช้ปัญญาในการดำเนินกิจกรรมอื่นๆ ในชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. อื่นๆ