คนพรุกระแชงสุขภาพดีด้วยภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย

กิจกรรมเสริมทักษะอาสาสมัครดูแลสุขภาพ26 มิถุนายน 2558
26
มิถุนายน 2558รายงานจากพื้นที่ โดย nannza123
circle
วัตถุประสงค์
  • เพื่อส่งเสริมการใช้สมุนไพรเป็นยา และส่งเสริมการดูแลสุขภาพด้วยตนเองในครอบครัว
circle
กิจกรรมตามแผน

circle
กิจกรรมที่ปฎิบัติรายละเอียดของการทำกิจกรรมที่ได้ปฎิบัติจริง

วันที่ 26 มิถุนายน 2558

  • เวลา 08.30 น.- 09.00 น. : ลงทะเบียน
  • เวลา 09.00 น.- 11.00 น. : ให้ความรู้เรื่อง "สมุนไพรในการดูแลสุขภาพ" โดย นางสาววิภารัตน์ ชูแสง
  • เวลา 11.00 น.- 12.00 น. : ให้ความรู้เรื่อง "การนวดไทยเพื่อสุขภาพ" โดย นางสาววิภารัตน์  ชูแสง
  • เวลา 12.00 น.- 13.00 น. : พักรับประทานอาหารเที่ยง
  • เวลา 13.00 น.- 13.30 น. : แลกเปลี่ยนประสบการณ์ การลงพื้นที่เยี่ยมบ้านผู้ป่วยเรื้อรัง เบาหวาน-ความดันโลหิตสูง
  • เวลา 13.30 น.- 16.00 น. : นักเรียนลงพื้นที่เรียนรู้พืชสมุนไพรในสวนสมุนไพร ศสมช. หมู่ 1 บ้านพรุกระแชง ที่ได้รับงบประมาณ จาก สสส.
  • เวลา 16.00 น.- 16.30 น. : ปิดการอบรม
circle
ผลลัพธ์ที่ตั้งไว้

 

circle
ผลที่เกิดขึ้นจริงผลผลิต (Output) / ผลลัพธ์ (Outcome) / ผลสรุปที่สำคัญของกิจกรรม

กิจกรรมเสริมสร้างความรู้ด้านการใช้สมุนไพรและแพทย์แผนไทยในการดูแลเฉพาะโรค โดยแพทย์แผนไทย ถ่ายทอดความรู้เรื่องคุณค่าประโยชน์ของสมุนไพรแต่ละชนิดที่สามารถนำมาใช้และเผยแพร่ในการดูแลสุขภาพให้กับเยาวชน และอสม.พาเยาวชนลงไปเรียนรู้กับพื้นที่จริง ในวันที่ 26 มิถุนายน 2558 ณ.ห้องประชุมโรงเรียนบ้านพรุกระแชง สรุปได้ดังนี้

  • เวลา 08.30 น.- 09.00 น. : นักเรียนชั้นป.4 ป.5 และป.6 โรงเรียนบ้านพรุกระแชงร่วมลงทะเบียนเข้าอบรม จำนวน 40 คน และมีเจ้าหน้าที่อสม. 10 คน
  • เวลา 09.00 น.- 11.00 น. : นางสาววิภารัตน์ ชูแสง ตำแหน่งแพทย์แผนไทย รพ.สต. บ้านพรุกระแชง ได้ให้ความรู้เรื่อง "สมุนไพรในการดูแลสุขภาพ"โดยการนำภาพถ่ายสมุนไพรแต่ละชดให้นักเรียนได้ตอบชื่อสมุนไพรในภาพถ่าย ซึ่งนักเรียนตอบถูกประมาณ ร้อยละ 80 %เช่น ขมิ้น ตะไคร้ ใบมะกรูด ชุมเห็ดเทศ ดอกอัญชัน ว่านหางจระเข้ เป็นต้น และสมุนไพรที่นักเรียนตอบผิดทุกคนคนคือ รางจืด เสลดพังพอน ว่านชักมดลูก เป็นต้น และแพทย์แผนไทยได้อธิบายสรรพคุณ และวิธีใช้ ของสมุนไพรแต่ละชนิด นักเรียนให้ความสนใจเป็นอย่างมาก และยกมือถามข้อที่สงสัยเป็นระยะ ในครั้งนี้แพทย์แผนไทยจะสอนการจำแนกสมุนไพรตามรส ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 รส ดังนี้
  1. รสฝาด - สมานแผล แก้ท้องร่วง ร้อนใน เช่น กล้วยน้ำว้าแก่ เปลือกมังคุด ลูกฉิ่ง มะตูม
  2. รสหวาน - ซึมซาบไปตามเนื้อ บำรุงหัวใจ แก้พิษตานซาง เช่น ดอกคำฝอย อ้อยแดง
  3. รสเมาเบื่อ - แก้พิษ แก้พยาธิ เช่น ชุมเห็ด เถากระไดลิง ทองพันชั่ง
  4. รสขม - ทางเดินดีและโลหิต เจริญอาหาร ขับเสมหะ บำรุงน้ำดี เช่น ฟ้าทะลายโจร เถามะระ ประคำดีควาย บอระเพ็ด
  5. รสเผ็ดร้อน - แก้ลม ขับลม ปวดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ เช่น พริก ขิง กานพลู
  6. รสมัน - แก้เส้นเอ็น บำรุงเส้นเอ็น แก้ปวดเมื่อย บำรุงไขข้อ เช่นเมล็ดงา และตระกูลถั่ว
  7. รสหอมเย็น - บำรุงหัวใจเช่นต้นเตยหอม กฤษณา เกษรทั้ง 5 หญ้าฝรั่น
  8. รสเค็ม - ซึบซาบไปตามหัวใจ ขับปัสสาวะ โรคผิวหนัง ขับน้ำคาวปลา เช่น แก่นแสมทะเล ใบหอมแดง
  9. รสเปรี้ยว - กัดเสมหะ แก้ไอ เช่น มะขามป้อม ใบมะยม ใบมะขาม ใบส้มป่อย น้ำมะนาว
  • เวลา 11.00 น.- 12.00 น. : ให้ความรู้เรื่อง "การนวดไทยเพื่อสุขภาพ" โดย นางสาววิภารัตน์ชูแสง ได้สอนการนวดด้วยตนเอง 4 ท่า
  1. การนวดขาท่านั่งแก้อาการปวดขา ตะคริวน่อง - คือการนวดขาด้วนใน บริเวรน่อง เริ่มด้วยการนั่งพับเพียบ ใช้ส้นมือกดลงไป ขึ้น-ลง 3 รับ 2 ข้างสลับกัน
  2. การนวดฝ่าเท้าแก้อาการเท้าชา - นวดในท่านั่ง โดยนั่งพับเพียบใช้นิ้วโป้วกดลงไปที่ฝ่าเท้า ตามแนวเส้น นิ้วก้อย นิ้วกลาง และน้ิ้วโป้ง ทั้ง2 ข้าง
  3. การนวดใบหน้า 7 ท่าย่อย แก้อาการ ปวดหัว บริหารกล้ามเนื้อหน้า
  4. การนวด ไหล่ และบ่าทั้ง2ข้าง แก้อาการปวด เนื่องจากการทำงานหนัก ยกของหนัก เป็นต้น
  • เวลา 13.00 น.- 13.30 น. : แลกเปลี่ยนประสบการณ์ การลงพื้นที่เยี่ยมบ้านผู้ป่วยเรื้อรัง เบาหวาน-ความดันโลหิตสูง โดยตัวแทนนักเรียน ด.ญ.สุดา สำราญจิตต์ หรือน้องจอย ได้เล่าว่า ได้มีโอกาสลงไปเยี่ยมบ้านกับทีมอสม. หลังจากได้รับความรู้จากการได้เรียนรู้เรื่องการตรวจสุขภาพเบื้องต้น เมื่อไปถึงบ้านที่มีผู้ป่วยเรื้อรัง ขั้นตอนแรก ก็ได้แนะนำตัว

"สวัสดีค่ะ หนูชื่อ ด.ญ.สุดา สำราญจิตต์ หรือน้องจอย เป็นเยาวชนจิตอาสาดูแลสุขภาพ วันนี้ได้มาเยี่ยมป้า วันนี้หนูจะวัดความดันฯ ให้ป้านะคะ เมื่อวัดความดันเสร็จก็ได้บอกผลให้กับผู้ป่วยทราบ หากมีความดันสูงผิดปกติก็จะแนะนำให้ ลด หวาน มัน เค็ม รับประทานยาให้ครบตามที่หมอสั่ง และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และได้มอบของเยี่ยมบ้านให้ผู้ป่วยเรื้องรัง ทุกครั้งค่ะ หนูดีใจที่ได้ลงเยี่ยมบ้านค่ะ หนูดีใจที่ได้เอาความรู้ที่เรียนมาไปใช้ และในวันนี้หนูได้รับความรู้เรื่องการนวดไทย ในการลงพื้นที่เยี่ยมครั้งต่อไป หนูจะนวดให้ผู้ป่วยด้วยค่ะ ขอบคุณค่ะ" หลังน้องจอยเล่าจบ เพื่อนๆก็ตบมือให้กำลังใจ

  • เวลา 13.30 น.- 16.00 น. : อสม. นำตัวแทนนักเรียนลงพื้นที่เรียนรู้พืชสมุนไพรในสวนสมุนไพร ศสมช. หมู่ 1 บ้านพรุกระแชง ที่ได้รับงบประมาณ จาก สสส. จำนวน 10 คน เนื่องจากไม่สามารถนำนักเรียนลงพื้นที่ได้ทั้งหมด จึงขอตัวแทนนักเรียน ลงพื้นที่จริงและจะเก็บรวบรวมข้อมูลจัดเป็นนิทรรศกาลให้เพื่อนๆ ได้เรียนรู้ครั้งต่อไป
  • เวลา 16.00 น.- 16.30 น. : ปิดการอบรม
circle
กิจกรรมตามแผน
circle
ประเมินความสำเร็จของการดำเนินกิจกรรม

บรรลุผลมากกว่าเป้าหมาย (4)

circle
กลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วม
จำนวน 50 คน จากที่ตั้งไว้ 50 คน
ประกอบด้วย
  1. เยาวชนในโรงเรียนบ้านพรุกระแชง ป.4-ป.6 จำนวน 40 คน
  2. อสม. จำนวน 10 คน
circle
ปัญหา/แนวทางแก้ไข
  • ปัญหา :ไม่สามารถนำนักเรียน ทั้ง 40 คน ลงพื้นที่ได้ทั้งหมด สาเหตุดังต่อไปนี้
  1. นักเรียนจำนวนมาก กลัวดูแลไม่ทั่วถึง
  2. กลัวนักเรียนได้รับอุบัติเหตุระหว่างการเดินทาง
  3. ไม่ทำหนังสืออนุญาตผู้ปกครองให้นำนักเรียนออกนอกสถานที่
  • แนวทางการแก้ไข : ได้ขอตัวแทนนักเรียน จำนวน 10 คน ที่เป็นลูก-หลาน ของอสม. เพื่อจะได้ดูแลอย่างทั่วถึง และจะเก็บข้อมูลจัดบอร์ดความรู้ให้นักเรียน
circle
ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ
นางสาวกัญนภัส จันทร์ทอง/นางสาวรัตน ชูแสง
circle
ข้อเสนอแนะต่อ

ไม่มี

circle
ข้อเสนอแนะต่อพื้นที่

ไม่มี