คนสร้างสุข

จาการทำงานมีการจัดกระบวนการทำงานใหม่เพิ่มเติมจากสามเหลี่ยมเขยื่อนภูเขา คือนอกเหนือจากมีภาครัฐ ภาคความรู้ ภาคประชาชน แล้ววันนี้มีการเพิ่มภาคส่วน ท้องถิ่นและท้องที่เพิ่มขึ้น ทำให้กระบวนการทำงานมีความใกล้ชิดกับชุมชนมากยิ่งขึ้น

• รายงานการประชุมคณะทำงานและทีมกลไกใหม่

กลุ่มใหม่ที่เกิดขึ้นในชุมชนจากการดำเนินโครงการนี้คือเกิดกลุ่มอาสาสมัครอนุรักษ์ห้วยหนุนปาน ที่มาจากประชาชนที่อาศัยอยู่โดยรอบห้วยหนุนปานจากหมู่ที่ 2 หมู่ที่ 5 หมู่ที่ 8 และหมู่ที่ 10 นอกจากนี้ยังมีนักเรียนจาก 2 โรงเรียนซึ่งอยู่ใกล้เคียงห้วยหนุนปานคือ โรงเรียนบ้านโหล๊ะเร็ด และโรงเรียนบ้านไทรทอง มีสมาชิกเข้าร่วมในเบื้องต้นประมาณ 40 คน

• รายชื่อสมาชิกกลุ่มอาสาสมัครอนุรักษ์ห้วยหนุนปาน
• ภาพกิจกรรมต่างๆ ที่กลุ่มดำเนินการในพื้นที่

หลังจากการดำเนินโครงการสิ่งที่เป็นคุณค่าเดิมของชุมชนคือการใช้วิถีชีวิตที่พึ่งพิงกับฐานทรัพยากรก็เริ่มหวนกลับมา จากปกติที่ไม่เคยสนใจพืชผักพื้นบ้านริมห้วยหนุนปาน ไม่สนใจการจับปลาที่ผิดวิธี ถือว่าธุระไม่ใช่  แต่เมื่อคณะทำงานได้ร่วมกับภาคีที่เกี่ยวข้องร่วมกันพัฒนาห้วยหนุนปานให้ดีขึ้น คนในหมู่ที่ 5 หมู่ที่ 8 หมู่ที่ 10 และหมู่ที่ 2 ที่อยู่โดยรอบห้วยหนุนปานก็กลับมาใช้วิถีชีวิตเดิมของตัวเอง แทนที่จะออกไปตลาดเพื่อซื้อผักมาจากตลาดทุกวัน ก็ใช้พืชผักที่ขึ้นอยู่ริมห้วยมาทำอาหาร  เมื่อมีใครมาจับปลาที่ผิดวิธีก้มีการตักเตือน

• ภาพการใช้ประโยชน์จากผักพื้นบ้านริมห้วยหนุนปาน

มีการพัฒนาพื้นที่ทางกายภาพที่เห็นเด่นชัด เป็นรูปธรรม คือการพัฒนาห้วยหนุนปาน จากพื้นที่ห้วยรก้ร้างให้กลายเป็นแหล่งน้ำหลักของชุมชน โดยกระบวนการพัฒนานั้นเกิดขึ้นจากทั้งกระบวนการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนที่ได้ร่วมกันลงแขกปรับปรุงพัฒนาสภาพแวดล้อมของห้วยหนุนปาน นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาที่มาจากภาคีร่วมภาครัฐ เช่น องค์การบริหารส่วนจังหวัดสนับสนุนงบประมาณและเครื่องจักรในการขุดลอก  สถานพินิจเด็กและเยาวชนจังหวัดพัทลุง สนับสนุนกิจกรรมให้กลุ่มเด็กที่อยู่ระหว่างการคุมประพฤติได้ทำประโยชน์ให้ชุมชนโดยการร่วมพัฒนาห้วยหนุนปาน  ซึ่งจากกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนนี้เองทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพที่ชัดเจนของห้วยหนุนปาน

• ภาพสภาพแวดล้อมทางกายภาพของห้วยหนุนปานก่อนและหลังการดำเนินโครงการ

เมื่อมีการพฒนาสภาพแวดล้อมทางกายภาพของห้วยหนุนปานให้มีความสะอาดร่มรื่นแล้ว คณะทำงาน ผู้นำชุมชน และประชาชนในพื้นที่ยังได้ร่วมกันคิดต่อที่จะพัฒนาพื้นที่ตรงนี้ให้เป็นพื้นที่ที่เอื้อต่อสุขภาพ เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจของคนในชุมชน จึงได้ร่วมกันสมทบทุนในการจัดสร้างศาลากลางน้ำ ขึ้นโดยคนในชุมชนทั้ง 4 หมู่บ้านเข้ามาร่วม

• ภาพกิจกรรมการสมทบทุนและจัดสร้างศาลากลางน้ำ

มีการจัดทำกติตาร่วมของชุมชนในการดูแลห้วยหนุนปาน โดยเริ่มจากการที่ผู้ใหญ่บ้านทั้ง 4 หมู่บ้านที่อยู่โดยรอบห้วยหนุนปานมาประชุมหารือร่วมกับคณะทำงานเพื่อร่างกติกาชุมชนขึ้นมา  จากนั้นจึงนำร่างดังกล่าวมาประชุมร่วมกับชาวบ้านในทุกหมู่บ้านผ่านเวทีประชุมประจำเดือนของหมู่บ้าน  จากนั้นจึงเปิดเวทีในการรับฟังความคิดเห็นรอบสุดท้ายก่อนนำกติกาดังกล่าวประกาศให้ประชาชนทั่วไปได้รับทราบและถือปฏิบัติ มีการกำหนดมาตรการลงโทษ มีมาตรการปรับผู้ที่ผ่าฝืน

• กติกาชุมชนในการอนุรักษืห้วยหนุนปาน
• ภาพกิจกรรมการรับฟังความคิดเห็นเกี่ยวกับการกำหนดกติกาชุมชน

มีมาตรการทางสังคมนอกเหนือจากกติกาชุมชนที่ประกาศให้ทราบโดยทั่วกัน และมาตรการลงโทษผู้ไม่ปฏิบัติตามกติกาแล้ว ยังมีมาตรการทางสังคมในการดูแลห้วยหนุนปาน โดยหากมีคนใดหรือกลุ่มใดไปดื่มเหล้าหรือสิ่งเสพติดในบริเวณห้วยหนุนปาน ร้านค้าสวัสดิการชุมชนจะไม่จำหน่ายสินค้าให้  หรือหากมีใครที่จับปลาโดยผิดวิธีก็จะมีการประกาศชื่อผ่านหอกระจายข่าวว่าคนกลุ่มนี้ทำให้ห้วยหนุนปานเสียหาย ทำให้ผู้ที่ถูกประกาศชื่อเกิดความละอายและลด ละ เลิก พฤติกรรม

การดำเนินโครงการอนุรักษ์ห้วยหนุนปานมีการจัดกลไกเพื่อประสานงานทั้งภายในชุมชนและภายนอกชุมชน ภายในชุมชนนั้นเป็นการเชื่อมประสานผู้นำชุมชนจากทั้ง 4 หมู่บ้านมาทำงานร่วมกัน จากเดิมที่ต่างคนต่างทำ วันนี้ใช้พื้นที่สาธารณะห้วยหนุนปานเป็นตัวเชื่อมผู้ใหญ่บ้านจากทั้ง 4 หมู่บ้านมาทำงานร่วมกัน ส่วนภายนอกชุมชนนั้นมีการเชื่อมโยงการทำงานกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดพัทลุง  สถานพินิจ และเครือข่ายนักจัดรายการวิทยุจังหวัดพัทลุง ในการร่วมพัฒนาพื้นที่ ร่วมรณรงค์ประชาสัมพันธ์

คณะทำงานได้เรียนรู้กระบวนการทำงานที่เป็นระบบจากการพัฒนาศักยภาพของ สสส. ร่วมกับ สจรส. มอ. ทำให้คณะทำงานมีการใช้ข้อมูลพื้นฐานจากชุมชนมาวิเคราะห์ปัญหา มีการวางแผน และดำเนินการตามแผน และจากการที่คณะทำงานได้เรียนรู้การทำงานอย่างเป็นระบบนี้เอง ได้มีการถ่ายทอดไปยังคนในชุมชนที่เข้าร่วมโครงการ ทั้งในรูปแบบการการให้ความรู้และจากการสังเกตุพฤติกรรมของคณะทำงานของประชาชน แล้วเริ่มนำไปปรับใช้ในการดำรงชีวิต

เมื่อห้วยหนุนปานได้รับการพัฒนาให้มีสภาพแวดล้อมที่ดีขึ้น ผู้นำชุมชนทั้ง 4 ชุมชนได้ร่วมกันคิดต่อที่จะพัฒนาพท้นที่ให้เป็นแหล่งพักผ่อนหน่อนใจ จึงกำหนดให้มีการระดมทุนเพื่อจัดสร้างศาลากลางน้ำ โดยให้ประชาชนในชุมชนทั้ง 4 หมู่บ้านได้เข้ามามีส่วนร่วมในการระดมทุน จนวันนี้ศาลาระดมทุนได้มากกว่า 50,000 บาท และได้นำมาจัดสร้างศาลากลางน้ำ เพื่อใช้เป็นสถานที่จัดกิจกรรมต่าง ๆของชุมชนต่อไปในอนาคต

• ภาพถ่ายกิจกรรมระดมทุน

การดำเนินการใดๆ ของคณะทำงานและผู้นำชุมชนนั้น ก่อนจะดำเนินการกิจกรรมมีการประชุมและใช้ข้อมูลที่มีการเก็บรวบรวมมาประกอบการตัดสินใจ เช่นก่อนมีการพัฒนาห้วยหนุนปานก็มีการสำรวจก่อนว่าสภาพปัจจุบันเป็นอย่างไร  มีภาคีองค์กรใดบ้างที่จะเข้ามาช่วย  มีการทำเวทีคืนข้อมูลให้ชุมชนก่อนตัดสินใจ  หรือกระบวนการในการกำหนดกติกาชุมชนก็มีการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนก่อนที่จะมีการตัดสินใจออกกติกาชุมชน

วันนี้คนโหล๊ะเร็ดทั้ง 4 หมู่บ้านให้การยอมรับการทำงานของคณะทำงาน มากขึ้นและมีความรู้สึกหวงแหนห้วยหนุนปาน มีการเข้าทำกิจกรรมต่าง ๆในพื้นที่ หากวันนี้มีใครเข้าไปในพื้นที่ก็จะได้รับการคัดค้านหรือเข้าไปมีส่วนร่วมในฐานะเจ้าของพื้นที่

ความร่วมมือใเครือข่ายนสายคลอง
มีกาเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมในคลอง มีศาลากลางน้ำ ไว้ที่ทำกิจกรรมร่วมทั้ง 4 หมู่ การใช้ประโยชน์จากพื้นที่ริมตลิ่ง