คนสร้างสุข

ความรู้เกี่ยวกับระบบนิเวศน์บริเวณคลองป่าใส  จากการสำรวจของแกนนำเด็กและเยาวชน โดยผ่านกระบวนการวิเคราะห์และสรุปผลโดยคณะกรรมการโครงการ

ข้อมูลระบบนิเวศน์1 ฉบับ แผนที่ทรัพยากร 1 ชุด

มีจำนวนพันธุ์สัตว์น้ำหลากหลายชนิดเพิ่มขึ้นในขณะเดียวกัน มีการฟื้นระบบนิเวศน์ริมคลองด้วยพันธุ์ไม้ที่หลากหลาย สอดคล้องกับสภาพพื้นที่

ข้อที่ได้จากการสำรวจการเปลี่ยนแปลงหลังการทำกิจกรรม โดยมีการจัดทำฐานข้อมูลที่ชัดเจน

มีการขยายพื้นที่เขตอนุรักษ์ในหมู่บ้านใกล้เคียง และการปลูกต้นไม้เพิ่ม

มีการวางแผนออกแบบก่อนการทำกิจกรรมทุกครั้ง และมีการมอบหมายบทบาทภารกิจแต่ละฝ่ายทำงานที่ชัดเจน

บันทึกการพูดคุยในการออกแบบเตรียมการทำกิจกรรมในแต่ละครั้ง

นอกจากมีการวางแผนออกแบบก่อนการทำกิจกรรมแล้ว หลังจากการทำกิจกรรม จะมีการสรุปประเมินผลการทำกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง ทั้งเป็นทางการและไม่เป็นทางการ

บันทึกการพูดคุยในแต่ละครั้ง

มีแผนในการสร้างคนรุ่นใหม่เข้ามาร่วมออกแบบกระบวนการในการติดตามประเมินผล พร้อมการบันทึกข้อมูลที่เป็นระบบ สามารถตรวจสอบได้

เกิดกลุ่มแกนนำเด็กและเยาวชนภายในหมู่บ้าน  โดยการดึงแกนนำเด็กและเยาวชนกลุ่มนี้  มาร่วมขับเคลื่อนโครงการ

รายงานผลการดำเนินงานโครงการ พร้อมกับนิทรรศการภาพกิจกรรมโครงการ

เกิดแหล่งเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องกับระบบนิเวศน์และขอบเขตคลองป่าใส ซึ่งได้จากการออกแบบสำรวจของกลุ่มแกนนำเยาวชน ที่ร่วมกันวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูลกับคณะทำงาน

แผนที่อาณาเขตและแผนที่ทรัพยากรคลองป่าใสและข้อมูลระบบนิเวศน์คลองป่าใส

นำแผนที่ได้จากเวทีการสังเคราะห์ในชุมขน นำไปประสานเชื่อมโยงกับท้องถิ่น เพื่อบูรณาการแผนร่วมฟื้นฟูระบบนิเวศน์คลองป่าใส

มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินพืชผักที่ปลูกไว้เองในครัวเรือน

มีจำนวนกลุ่มเป้าหมายที่ชัดเจนที่ปลูกผักกินเองในครัวเรือนโดยมีฐานข้อมูลที่ชัดเจน

ยกระดับเป็นกลุ่มปลูกผักปลอดสารพิษในชุมชน

มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดื่มเหล้าและสูบบุหรี่

มีเขตปลอดเหล้าและบุหรี่ในชุมชนมีสัญลักษณ์ป้ายประกาศที่ชัดเจน

จากการทำกิจกรรมส่งผลให้คนในชุมชนมีช่วงเวลาในการผ่อนคลาย เช่น การให้อาหารปลา/ร่วมปลูกป่าริมคลอง สร้างความผ่อนคลายได้พูดคุยอย่างเป็นกันเองมากขึ้น

มีการรณรงคืลดใช้สารเคมีเกาตร  ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดปัญหาน้ำเสียและการลดลงของสัตว์น้ำในคลองป่าใส

มีการปรับภูมิทัศน์ จัด Big Cleaning Day บริเวณริมฝั่งคลองเพื่อให้มีพื้นที่สาธารณะให้คนในชุมชนได้มีที่พักผ่อนหย่อนใจ

มีกฎระเบียบหมู่บ้าน ที่สมารถนำมาปรับใช้เชื่อมโยงในการดำเนินโครงการได้ ในขณะเดียวกันชุมชนยังมีต้นทุนในคณะทำงานที่มีอยู่แล้วในชุมชน มาร่วมเป็นคณะทำงานในการขับเคลื่อนโครงการ

ดูจากเอกสารข้อมูลในชุดคณะทำงานและกลไลของกลุ่มกิจกรรมต่าง ๆ

สำหรับคนที่ทำผิดกฎ ก็จะมีมาตรการทางสังคมลงโทษ เช่น  ตัดสิทธิ์ในการรับสวัสดิการต่าง ๆ ในชุมชน

ดูจากเอกสารกฎกติกา ข้อตกลงของชุมชน

เกิดกระบวนการเชื่อมโยงประสานงานระหว่างกลุ่มเครือข่ายทั้งในและนอกชุมชน เพราะโครงการนี้เป็นโครงการที่ทำขึ้นเพื่อคนทั้งชุมชนในการทำงานจึงต้องอาศัยความร่วมมือ การประสานงานของคนในชุมชน และความช่วยเหลือจากองค์กรต่างๆทั้งในและนอกชุมชน

การร่วมเป็นสมาชิกเครือข่ายกับกลุ่มกิจกรรมต่าง ๆ เช่น เครือข่ายชุมชนคนรักลุ่มน้ำจังหวัดพัทลุง

ในการดำเนินโครงการตลอดทั้งปีย่อมมีปัญหาเข้ามาแน่นอน แต่ด้วยความร่วมมือ สามัคคี และการรู้จักเตรียมงาน การวางแผนทำให้สามารถแก้ปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นให้ลุล่วงไปได้ด้วยดี

โดยการระดมคนที่มีความรู้ความสามารถ เข้ามาช่วยขับเคลื่อนการดำเนินงานของโครงการทั้งรูปแบบคนและงบประมาณ

บันทึกรายชื่อผู้เข้าร่วมประชุม และหลักฐานค่าใช้จ่าย

มีการขับเคลื่อนการดำเนินงานของกลุ่มที่เกิดจากโครงการอย่างต่อเนื่อง  เช่น กลุ่มแกนนำเด็กและเยาวชน ที่เกิดขึ้น ก็จะมีการนัดกันทำกิจกรรมเกือบทุกอาทิตย์  เช่นการล่องเรือเก็บขยะ

บันทึกการทำกิจกรรมของโครงการ

ในการดำเนินโครงการมีกิจกรรมการสำรวจข้อมูลระบบนิเวศน์ต่างๆของคลองป่าใส เมื่อได้ข้อมูลมาแล้วก็ต้องมีการรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูล ให้ได้ข้อมูลที่เป็นความรู้ หรือแหล่งเรียนรู้ให้กับคนในชุมชนได้

บันทึกสรุปผลการดำเนินกิจกรรม

ในการดำเนินโครการ ก็ต้องมีการวางแผนการปฏิบัติงานเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปได้ด้วยดี

รูปธรรมที่ชัดเจน คือ แกนนำมีศักยภาพ สามารถบอกเล่าสรุปภาพรวมการดำเนินกิจกรรมได้ พร้อมทั้งกำหนดทิศทางโดยใช้ฐานข้อมูลที่ได้จากการทำกิจกรรม

รู้สึกภาคภูมิใจสำหรับโครงการนี้ ที่สามารถพลิกฟื้นคลองป่าใสที่เคยแห้งแล้งและทรุดโทรมให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น  ถึงแม้ว่าการดำเนินโครงการจะไม่ได้บรรลุวัตถุประสงค์อย่างเต็มร้อย  แต่สิ่งที่เกิดขึ้นก็คุ้มค่า  เช่น  เกิดกลุ่มแกนนำเด็กและเยาวชน สามารถปลูกฝังให้แกนนำ มีจิตสำนึกรักบ้านเกิด มีความรับผิดชอบต่อส่วนรวม  และช่วยกันบำรุงรักษาทรัพยากรในหมู่บ้านให้อยู่คู่ชุมชนตลอดไป

บันทึกการประเมินผลการดำเนินโครงการและการพูดคุยของคนในชุมชน

โครงการนี้เป็นโครงการที่เอื้อประโยชน์ให้กับคนในชุมชน คนในชุมชนจึงให้ความร่วมมือ ยอมเสียสละเวลามาร่วมกิจกรรมกับโครงการเป็นอย่าง

บันทึกการสรุปการประเมินผลการดำเนินโครงการ ตลอดถึงข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้เข้าร่วมกิจกรรมของคนในชุมชน

โครงการนี้ต้องอาศัยความร่วมมือของคนในชุมชนและอีกหลายฝ่ายเพื่อให้งานสำเร็จุล่วงไปได้ด้วยดี เมื่อคนในขุมขนให้ความร่วมมือ คนในชุมชนมีความสามัคคี รักใคร่ปรองดอง รวมไปถึงมีความเอื้ออาทรต่อกัน

พฤติกรรมการเปลี่ยนแปลงของคนในชุมชนที่มีจิตใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และมีน้ำใจช่วยเหลือกันมากขึ้น

ภายใต้การดำเนินโครงการสร้างการเรียนรู้ในการตัดสินใจที่ผ่านการวิเคราะห์ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางความคิดที่ต้องใช้ความคิดและการวิเคราะห์ในเชิงลึกมากขึ้นในการตัดสินใจ

บันทึกการพูดคุยและภาพประกอบในการทำกิจกรรมต่าง ๆ และเสียงสะท้อนจากคณะกรรมการ