แบบประเมินคุณค่าของโครงการที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพ

ชื่อโครงการ สืบสานวิถีชีวิตคนต้นน้ำบ้านขุนคีรี

รหัสโครงการ 57-01484 รหัสสัญญา 57-00-0946 ระยะเวลาโครงการ 1 มิถุนายน 2557 - 30 มิถุนายน 2558

แบบประเมินคุณค่าของโครงการที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพ เป็นการคุณค่าที่เกิดจากโครงการในมิติต่อไปนี้

  • ความรู้ด้านการสร้างเสริมสุขภาพและนวัตกรรมเชิงระบบสุขภาพชุมชน
  • การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่มีผลต่อสุขภาวะ
  • การปรับเปลี่ยนสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาวะ
  • ผลกระทบเชิงบวกและนโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อการสร้างสุขภาวะชุมชน
  • กระบวนการชุมชน
  • มิติสุขภาวะปัญญา / สุขภาวะทางจิตวิญญาณ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่

1. เกิดความรู้ หรือ นวัตกรรมชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. ความรู้ใหม่ / องค์ความรู้ใหม่

เกิดการเรียนรู้เรื่องต้นไม้ให้น้ำ ต้นไม้พยุงน้ำ เนื่องจากเมื่อก่อนต้นไม้บางชนิดถูกชาวบ้านทำลายไป เช่นต้นไทร เพราะเห็นว่าไม่มีประโยชน์ แต่หลังจากการทำโครงการชาวบ้านได้เกิดการเรียนรู้เรื่องต้นไทรให้น้ำ ต้นไทรพยุงน้ำ ต้นมะเดื่อ

ปลูกต้นไทรบริเวณฝาย และรักษาไม่โค่นต้นไทรอีกต่อไป

ผลักดันให้เกิดการปลูกต้นไม้ทดแทน การสืบหาพันธ์ปลา พันธ์กบมาทดแทนในสิ่งที่ขาดหายไป ส่งเสริมให้ชุมชนทำแผนการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. สิ่งประดิษฐ์ / ผลผลิตใหม่

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. กระบวนการใหม่

เกิดการทำงานที่ชุมชนนำภาครัฐเข้ามามีส่วนร่วมในการทำงาน โดยชุมชนนำครูโรงเรียนบ้านคีรีวง เป็นผู้มีส่วนร่วมในการดำเนินงานตามกิจกรรมของโครงการเช่น กิจกรรมเรื่องของการขานข่าวเล่าเรื่อง โดยการนำประวัติของชุมชนบ้านคีรีวง หรือ ชุมชนบ้านขุนคีรี มาเล่าให้นักเรียน และเยาวชนในชุมชนฟัง ทำให้ชุมชนเกิดความรักในถิ่นบ้านเกิด รักหวงแหนคลองบ้านขุนคีรี ร่วมมือกันดำเนินกิจกรรมตามแผนงานของโครงการ เกิดความสำเร็จ เกิดความสุขในการทำงานร่วม

กิจกรรมที่มีหลายภาคส่วนมีส่วนร่วม

ส่งเสริมให้ภาคราชการเปลี่ยนวิธีคิดจากการขุดลอกคลองมาเป็นการสร้างระบบนิเวศน์ของคลองใหม่

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. วิธีการทำงาน / การจัดการใหม่

นำเยาวชนคนวัยหนุ่มสาว คนแก่ร่วมกันทำงานภายใต้การอนุรักษ์สายน้ำ โดยแต่ละกลุ่มมีบทบาทในการรักษาสายน้ำที่ต่างกัน เช่น คนแก่ ได้สืบสาวเล่าเรื่องของสายน้ำ เด็กได้ร่วมกันจัดตั้งกลุ่มอนุรักษ์สายน้ำ คนวัยทำงานได้ร่วมกันขับเคลื่อนกิจกรรมอนุรักษ์สายน้ำ

เกิดกลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมบ้านขุนคีรี

ผลักดันให้เกิดกลุ่มอนุรักษ์รุ่น หลังอย่างต่อเนื่อง เพราะรุ่นแรกเหล่านี้เรียนจบแล้วไปเรียนต่อที่อื่น

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. การเกิดกลุ่ม / โครงสร้างในชุมชนใหม่

เกิดกลุ่มเยาวชนรักษ์คลองซึ่งประกอบด้วยกลุ่มนักเรียนโรงเรียนบ้านคีรีวง และ กลุ่มเยาวชนที่ไปศึกษาที่อื่น มาร่วมกลุ่มกันทำกิจกรรม การดูแลสายน้ำบ้านขุนคีรี

 

ผลักดัน ส่งเสริมให้เกิดกระแสการรักบ้านเกิด เยาวชนกลับมาบ้านเกิดเพื่อการอนุรักษ์ และจัดงานวันอนุรักษ์ขึ้นในพื้นที่

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. แหล่งเรียนรู้ใหม่

ป่าต้นน้ำ ห้วยต้นน้ำเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องพืชพันธ์รักษาน้ำ นักเรียนมีพื้นที่ใหม่ในการเรียนการศึกษานอกห้องเรียน

 

ส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้นอกห้องเรียนโดยใช้ป่าต้นน้ำ แหล่งต้นน้ำเป็นที่ศึกษา

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
99. อื่นๆ

 

 

 

2. เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เอื้อต่อสุขภาพ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล

เกิดการกินผักปลอดสารพิษ โดยการเน้นให้ภาคครัวเรือนหันมาปลูกผักปลอดสารพิษกินเอง ใช้พื้นที่ว่างในสองฝั่งคลองในการปลูก และยังรณรงค์ต่อไปในบ้าน และโรงเรียน

 

ส่งเสริมให้ภาคครัวเรือนหันมาทำเกษตรอินทรีย์ มังคุดปลอดสารพิษ หรือมังคุดอินทรีย์ เพื่อทำตลาดสู่ตลาดสากล

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. การบริโภค

ชาวบ้านระมัดระวังในการกินผักปลอดสารพิษมากขึ้น และเฝ้าระวังในการใช้สารเคมี กับพืชผลทางการเกษตร

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. การออกกำลังกาย

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. การลด ละ เลิก อบายมุข เช่น การพนัน เหล้า บุหรี่

ประชาชนผู้เข้าร่วมกิจกรรม ได้ซึมซับ และเห็นกติกา ห้ามสูบบุหรี่ ทำให้บุคคลที่มาร่วมกิจกรรมไม่สูบบุหรี่ และส่งผลให้เกิดความตั้งใจในการลด ละ เลิกบุหรี่และสุรา

 

พัฒนาเป็นหมู่บ้านปลอดเหล้าและบุหรี่

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. การลดพฤติกรรมเสี่ยง เช่น พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ การขับรถโดยประมาท

เกิดกติกาชุมชน ในการขับรถในบริเวณชุมชน ไม่เร็วและเสียงดังหากใครฝ่าฝืน ทางชุมชนจะมีการยึด และคืนกับผู้ปกครอง

 

กำหนดกติกากลุ่มเรื่องการขับขี่ในชุมชน พฤติกรรมการสวมหมวกกันน้อกและความปลอดภัยเบื้องต้น

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. การจัดการอารมณ์ / ความเครียด

การออกกำลังกายตอนเย็น

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
7. การดำรงชีวิต / วิถีชีวิต เช่น การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น / สมุนไพรในการดูแลสุขภาพตนเอง

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
8. พฤติกรรมการจัดการตนเอง ครอบครัว ชุมชน

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
9. อื่นๆ

 

 

 

3. การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ (กายภาพ สังคม และเศรษฐกิจ)

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. กายภาพ เช่น มีการจัดการขยะ ป่า น้ำ การใช้สารเคมีเกษตร และการสร้างสิ่งแวดล้อมในครัวเรือนที่ถูกสุขลักษณะ

มีการกำจัดขยะร่วมกันในแหล่งน้ำ โดยเฉพาะบ้านขุนคีรี ให้ความรู้ในเรื่องของการใช้สารเคมีที่ส่งผลกระทบต่อแหล่งน้ำ และคุณภาพน้ำ ตลอดจนผลกระทบต่อครอบครัว

 

สร้างเป็นกติกา ข้อบังคับท้องถิ่นในการดูแลสิ่งแวดล้อม

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. สังคม เช่น มีความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ลดการเกิดอุบัติเหตุ ครอบครัวอบอุ่น การจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อเด็ก เยาวชน และกลุ่มวัยต่าง ๆ มีพื้นที่สาธารณะ/พื้นที่ทางสังคม เพื่อเอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพของคนในชุมชน มีการใช้ศาสนา/วัฒนธรรมเป็นฐานการพัฒนา

เกิดการทำกิจกรรมการรวมกลุ่มร่วมระหว่างครอบครัว พ่อ ลูก หรือ ลูกกะแม่ พี่น้อง เกิดครอบครัวอบอุ่น เกิดความรักความสัมพันธ์ในครอบครัวมากขึ้น

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. เศรษฐกิจสร้างสรรค์สังคม /สร้างอาชีพ / เพิ่มรายได้

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. มีการบริการสุขภาพทางเลือก และมีช่องทางการเข้าถึงระบบบริการสุขภาพ

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. อื่นๆ

 

 

 

4. การพัฒนานโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อสุขภาวะ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. มีกฎ / กติกา ของกลุ่ม ชุมชน

คณะทำงานโครงการได้มีการประชุมและตั้งกติกากลุ่มขึ้นเมื่อเรื่องของการใช้น้ำ การใช้สารเคมี การทิ้งขยะและสิ่งปฏิกูลในแหล่งน้ำหรือบริเวณใกล้แหล่งน้ำ

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. มีมาตรการทางสังคมของกลุ่ม ชุมชน

ในการขับรถมอเตอร์ไซด์ในชุมชน ไม่เร็วและเสียงดัง

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. มีธรรมนูญของชุมชน

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. อื่นๆ เช่น ออกเป็นข้อบัญญัติท้องถิ่น ฯลฯ

 

 

 

5. เกิดกระบวนการชุมชน

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. เกิดการเชื่อมโยงประสานงานระหว่างกลุ่ม / เครือข่าย (ใน และหรือนอกชุมชน)

มีการเชื่อมโยงกับองค์กรภายนอกและภายในชุมชน เช่น องค์การบริหารส่วนตำบลกำโลน ที่ว่าการอำเภอลานสกา องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครศรีธรรมราช ในการสนับสนุนทรัพยากร คน เงิน วัสดุ เป็นต้น

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. การเรียนรู้การแก้ปัญหาชุมชน (การประเมินปัญหา การวางแผน การปฏิบัติการ และการประเมิน)

คณะกรรมการชุมชนมีการเรียนรู้และร่วมประเมินผลการทำงานกันเอง มีการตรวจสอบทั้งภายในและภายนอก รวมทั้งการจัดทำแผนชุมชน แผนตำบล รายปี และรายสามปี

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. การใช้ประโยชน์จากทุนในชุมชน เช่น การระดมทุน การใช้ทรัพยากรบุคคลในชุมชน

ใช้ผู้เฒ่าเล่าเรื่องราวของที่มาที่ไปของแหล่งน้ำ ควาอุดมสมบูรณ์ของแหล่งน้ำ เมื่อก่อน และสะท้อนให้เห็นว่า ที่ผ่านมาเกิดอะไรขึ้นในบ้านขุนคีรีที่ทำให้น้ำหายไป ปลาหายไป

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. มีการขับเคลื่อนการดำเนินงานของกลุ่มและชุมชนที่เกิดจากโครงการอย่างต่อเนื่อง

ชุมชนเกิดแผนการดูแลสายน้ำอย่างต่อเนื่อง ตลอดทั้งปี

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. เกิดกระบวนการจัดการความรู้ในชุมชน

เรื่องการอนุรักษ์สายน้ำโดยการรักษาความสะอาดและการทำวัง ทำฝายแบบธรรมชาติเพื่อให้เกิดการคืนมาของระบบนิเวศน์ของคลองบ้านขุนคีรี

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. เกิดทักษะในการจัดการโครงการ เช่น การใช้ข้อมูลในการตัดสินใจ การทำแผนปฏิบัติการ

เกิดการเรียนรู้ในการใช้ข้อมูลในการตัดสินใจและแก้ปัญหาของชุมชน โดยการแลกเปลี่ยนความรู้จากคนในชุมชนเงและวิทยากรจากภายนอก

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
7. อื่นๆ

 

 

 

6. มิติสุขภาวะปัญญา / สุขภาวะทางจิตวิญญาณ

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
1. ความรู้สึกภาคภูมิใจในตัวเอง / กลุ่ม / ชุมชน

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
2. การเห็นประโยชน์ส่วนรวมและส่วนตนอย่างสมดุล

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
3. การใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย และพอเพียง

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
4. ชุมชนมีความเอื้ออาทร

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
5. มีการตัดสินใจโดยใช้ฐานปัญญา

 

 

 

คุณค่าที่เกิดขึ้น
ประเด็น
ผลที่เกิดขึ้นรายละเอียด/การจัดการหลักฐาน/แหล่งอ้างอิงแนวทางการพัฒนาต่อ
ใช่ไม่ใช่
6. อื่นๆ