คนสร้างสุข

ชื่อโครงการ ควนปริง สะอาด ปลอดภัย ไร้ขยะ ต.ควนปริง อ.เมือง จ.ตรัง

ที่อยู่ ตำบลควนปริง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง จังหวัด ตรัง

รหัสโครงการ 63001740008 เลขที่ข้อตกลง

ระยะเวลาดำเนินงาน ตั้งแต่ 5 กรกฎาคม 2563 ถึง 10 ตุลาคม 2564

กิตติกรรมประกาศ

"ควนปริง สะอาด ปลอดภัย ไร้ขยะ ต.ควนปริง อ.เมือง จ.ตรัง จังหวัดตรัง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลควนปริง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ Node Flagship จังหวัดตรัง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
ควนปริง สะอาด ปลอดภัย ไร้ขยะ ต.ควนปริง อ.เมือง จ.ตรัง

บทคัดย่อ

โครงการ " ควนปริง สะอาด ปลอดภัย ไร้ขยะ ต.ควนปริง อ.เมือง จ.ตรัง " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลควนปริง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง รหัสโครงการ 63001740008 ระยะเวลาการดำเนินงาน 5 กรกฎาคม 2563 - 10 ตุลาคม 2564 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 130,000.00 บาท จาก Node Flagship จังหวัดตรัง เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นสมาชิกในชุมชนจำนวน 0 คน หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

พื้นที่ตำบลควนปริง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง มีอาณาเขตติดต่อกับ เทศบาลนครตรัง และ เทศบาลตำบลโคกหล่อ ของอำเภอเมืองตรัง และติดกับ องค์การบริหารส่วนตำบลบางรัก และ องค์การบริหารส่วนตำบลควนธานี ของอำเภอกันตัง มีสภาพกึ่งเมืองกึ่งชนบท ที่มีแนวโน้มการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งปลูกสร้างอย่างรวดเร็ว เป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตตรัง ที่มีนักศึกษาและบุคลากรรวม 2,810 คน (มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, มิถุนายน 2563) มีโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่มีคนงานรวม 1,566 คน (บริษัท ตรังผลิตภัณฑ์อาหารทะเล จำกัด (มหาชน), มิถุนายน 2563) มีตลาดสดหน้าโรงงานฯ มีร้านสะดวกซื้อ บ้านเช่า และหอพัก เกิดขึ้นในพื้นที่เป็นจำนวนมาก ตำบลควนปริง แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 9 หมู่บ้าน มีประชากรตามทะเบียนราษฎร์ฯ ทั้งสิ้น จำนวน 7,524 คน มีจำนวนครัวเรือนรวม 2,915 ครัวเรือน (งานทะเบียนราษฎร อำเภอเมืองตรัง, กุมภาพันธ์ 2563) และมีประชากรแฝงอาศัยอยู่ในพื้นที่จำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บริเวณรายรอบมหาวิทยาลัยฯ บริเวณโรงงานอุตสาหกรรม และตลาดสดหน้าโรงงานฯ จากการสำรวจข้อมูลขยะของตำบลควนปริง พบว่ามีปริมาณขยะเฉลี่ย 3 ปีย้อนหลังเท่ากับ 3.59 ตัน/วัน หรือประมาณ 0.5 กก./คน/วัน และมีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดย อบต.ควนปริง ต้องใช้งบประมาณโดยรวมเฉลี่ย 3 ปีย้อนหลังสูงถึง 1,527,677.33 บาท/ปี (127,306.44 /เดือน) ในขณะที่ อบต. สามารถเก็บค่าธรรมเนียมขยะโดยเฉลี่ย 3 ปีย้อนหลังได้เพียง 164,248 บาท/ปี (13,687.33/เดือน) (งานสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม สำนักปลัดฯ อบต.ควนปริง, 2563)
สาเหตุสำคัญของปัญหาขยะตำบลควนปริง มาจากการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภคแบบฟาสฟูดส์ ข้าวถุง แกงถุง สั่งอาหารออนไลน์ ฯลฯ ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการเพิ่มปริมาณขยะอย่างรวดเร็ว ประกอบกับในพื้นที่ยังมีการคัดแยกขยะในปริมาณน้อย จากการสำรวจพบว่ามีเพียงประมาณ 10% ของครัวเรือนที่มีการคัดแยกขยะอย่างต่อเนื่อง และยังไม่เห็นรูปธรรมของการใช้ประโยชน์จากขยะที่คัดแยกอย่างชัดเจน ประชากรส่วนใหญ่ยังคุ้นเคยกับการทิ้งขยะทุกประเภทรวมกันในถังเดียว ซึ่งมีวางอยู่ในจุดต่างๆ ในพื้นที่ตำบลควนปริง ประมาณ 1,000 ถัง นอกจากนี้ยังพบว่ายังมีการทิ้งขยะ 2 ข้างทางโดยเฉพาะบริเวณรกร้างที่ไม่มีสิ่งปลูกสร้าง และมีปัญหาขยะล้นถังในที่ประชากรหนาแน่น และบริเวณทางสายหลักที่ตัดผ่านพื้นที่ โดยชาวบ้านส่วนใหญ่ยังมีความคิดเห็นว่าเรื่องการจัดการขยะเป็นงานของ อบต. และประชาชนส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการจัดการขยะ การคัดแยกขยะ และการใช้ประโยชน์จากขยะแต่ละประเภท
เมื่อพิจารณาถึงสภาพแวดล้อมทางสังคม พบว่าตำบลควนปริงเป็นตำบลที่มีประชากรค่อนข้างหนาแน่น โดยเฉพาะหมู่ที่ 5 และหมู่ที่ 6 ที่เป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตตรัง และโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งพบว่าในบริเวณดังกล่าวมีประชากรแฝงทั้งที่เป็นนักศึกษาและแรงงานต่างด้าวอาศัยอยู่จำนวนมาก และพื้นที่ดังกล่าวมีปริมาณขยะที่จัดเก็บได้ประมาณ 50% ของปริมาณขยะที่จัดเก็บได้ทั้งหมดของ อบต. โดยมีปริมาณขยะเฉลี่ย 1.5 กก./คน/วัน หรือประมาณ 3 เท่าของพื้นที่อื่นๆ ประกอบกับองค์กรต่างๆ ที่มีที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลควนปริงก็ยังไม่ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการขยะของชุมชนอย่างจริงจัง ในขณะที่ท้องถิ่นใกล้เคียงก็ไม่มีการวางถังขยะ ส่งผลให้มีการเคลื่อนย้ายขยะจากนอกพื้นที่มาทิ้งในพื้นที่เป็นจำนวนมาก
เมื่อพิจารณาถึงสภาพแวดล้อมทางกายภาพ พบว่าพื้นที่ตำบลควนปริง เป็นที่ตั้งของ มหาวิทยาลัยสงขลา นครินทร์ วิทยาเขตตรัง ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดขยะสำคัญดังกล่าวข้างต้น และเป็นที่ตั้งของร้านค้า บ้านเช่า หอพัก และร้านสะดวกซื้อต่างๆ รวมถึงโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ มีตลาดสด มีถนนสายหลักตัดผ่านซึ่งเป็นถนนเชื่อมต่อระหว่างตัวอำเภอกับตัวจังหวัด และมักจะมีการเคลื่อนย้ายขยะจากนอกพื้นที่เข้ามาทิ้งในถังขยะที่วางไว้ 2 ข้างทางเป็นจำนวนมาก สังเกตได้จากปริมาณขยะในถังขยะที่วางอยู่บนถนนดังกล่าว มักจะมีขยะล้นออกมาข้างนอกถัง นอกจากนี้ยังพบว่าจุดคัดแยกขยะที่ทาง อบต. ได้เตรียมไว้ให้สำหรับคัดแยกขยะรีไซเคิล มีไม่เพียงพอกับปริมาณความต้องการของชุมชน โดยในปัจจุบันมีเพียง 10 จุด (หมู่บ้านละ 1 จุดและที่ อบต. 1 จุด) เมื่อพิจารณาถึงศักยภาพการกำจัดขยะของท้องถิ่นในปัจจุบัน พบว่า อบต.มีเตาเผาขยะ 2 เตา ซึ่งมีกำลังเผาประมาณ 3 ตัน/วัน แต่เผาได้จริงเพียง 1 ตัน/วัน เนื่องจากมีปัญหาเรื่องความชื้นของขยะ นอกจากนี้ยังพบว่ารถที่ อบต. ใช้จัดเก็บขยะซึ่งมีอยู่เพียง 1 คัน ก็มีสภาพเก่า อายุการใช้งานมากกว่า 15 ปี และชำรุดบ่อย ในส่วนของกลไกการบริหารจัดการขยะ ปัจจุบันมีคณะกรรมการจัดการขยะระดับตำบล แต่การทำงานยังขาดความต่อเนื่อง ยังไม่มีแผนการปฏิบัติงานที่ชัดเจน อีกทั้งองค์กรต่าง ๆ ที่เป็นแหล่งขยะในพื้นที่ก็ยังขาดความร่วมมือในการจัดการขยะร่วมกัน ในส่วนของการรณรงค์เรื่องการจัดการขยะ มีการดำเนินงานแค่ปีละประมาณ 1-2 ครั้งโดย อบต. และฝ่ายปกครองในท้องถิ่น สำหรับโครงการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการขยะที่ตำบลควนปริงเคยทำ อาทิ เช่น โครงการสนับสนุนและส่งเสริมการดำเนินงานธนาคารขยะหรือวิสาหกิจชุมชนเกี่ยวกับการจัดการขยะ โครงการบริหารจัดการศูนย์บริการจัดการขยะ ผลการศึกษาพบว่า ยังไม่มีโครงการใดประสบความสำเร็จเท่าที่ควร โดยชุมชนจะมีส่วนร่วมดำเนินการเพียงในระยะเริ่มแรกของโครงการ แต่หลังจากนั้นไม่นานก็จะล้มเลิกไป ปรากฎการณ์ดังกล่าวกลายเป็นอุปสรรคสำคัญในการรณรงค์เรื่องการจัดการขยะในชุมชน เนื่องจากชุมชนจะมีความเชื่อว่า “ทำไปเดี๋ยวก็เลิกอีก เหมือนโครงการที่ผ่านมา” สำหรับผลกระทบที่เกิดขึ้นจากปัญหาขยะของตำบลควนปริงมีหลายด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้เกิดทัศนียภาพที่ไม่น่ามอง เกิดมลพิษทางกลิ่น ดิน และ น้ำ โดยเฉพาะบริเวณเตาเผาขยะ และจุดทิ้งขยะที่มีขยะล้นถังจะส่งกลิ่นเหม็น และมีเรื่องร้องเรียนมายัง อบต. เกี่ยวกับปัญหาขยะล้นถังบ่อยครั้ง โดยเฉพาะเวลารถขยะชำรุดไม่สามารถไปเก็บขยะได้ตามกำหนด ส่งผลเสียต่อภาพลักษณ์ของตำบล ในส่วนของผลกระทบทางเศรษฐกิจ อบต.ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการจัดการขยะเฉลี่ย 1,527,677.33 บาท/ปี (127,306.44 /เดือน) ในขณะที่สามารถเก็บค่าธรรมเนียมขยะได้เพียง 164,248 บาท/ปี (13,687.33/เดือน) และมีแนวโน้มสูงขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้บริโภคดังกล่าวข้างต้น นอกจากนี้ยังพบว่าปัญหาขยะในพื้นที่โดยเฉพาะขยะที่ถูกทิ้งอยู่นอกถังตาม 2 ข้างทางและจุดทิ้งขยะต่างๆ ได้กลายเป็นแหล่งผลิตลูกน้ำยุงลาย ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการระบาดของไข้เลือกออกในพื้นที่ โดยในปี2562 พบว่าพื้นที่ตำบลควนปริงมีค่า HI >10 มีผู้ป่วยไข้เลือกออก จำนวน 30 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 131 ต่อแสนประชากร ซึ่งสูงกว่าค่ามัธยฐาน 5 ปีย้อนหลัง จากสถานการณ์ปัญหาและผลกระทบที่กล่าวมาข้างต้น ชุมชนตำบลควนปริงได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้มีการประชุมวางแผนด้านการจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคสังคม และภาควิชาการ ในพื้นที่ และมีการจัดตั้งคณะทำงานมารับผิดชอบในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยมีเป้าหมายสำคัญเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกภาคส่วนในตำบลควนปริงให้หันมาให้ความสำคัญกับการจัดการขยะ เพื่อขับเคลื่อนตำบลควนปริง สู่ “ตำบลสะอาด ปลอดภัย ไร้ขยะ” อันจะนำไปสู่การมีสุขภาวะที่ดีของประชาชนในตำบลต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1.เพื่อสร้างกลไกการจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมในชุมชน
2. 2.เพื่อให้ประชาชนในตำบลมีการคัดแยกขยะที่ต้นทาง

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. ส่วนที่ สสส. สนับสนุนเพิ่มเติม (เบิกจ่ายตามจริง และเมื่อเหลือจะต้องคืนให้กับ สสส. เมื่อสิ้นสุดโครงการ)
2. กิจกรรมที่ 1 ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม
3. กิจกรรมที่ 3 การจัดการตลาดต้นแบบเพื่อลดขยะอย่างยั่งยืน
4. กิจกรรมที่ 7 พัฒนาศักยภาพคณะทำงาน
5. กิจกรรมที่ 2 สำรวจข้อมูลสถานการณ์ขยะตำบลควนปริง
6. กิจกรรมที่ 4 จัดทำแผนการจัดการขยะระดับตำบลและระดับหมู่บ้าน
7. กิจกรรมที่ 6 การกำกับและติดตามการดำเนินงานตามแผนจัดการขยะ
8. กิจกรรมที่ 5 ประกวดครัวเรือนต้นแบบและหมู่บ้านต้นแบบ
9. กิจกรรมที่ 8 สื่อสารสาธารณะ
10. บัญชีธนาคาร
11. เวทีปฐมนิเทศคณะทำงานโครงการการจัดการขยะแบบมีส่วนร่วม ณ ภูผายอดรีสอร์ท
12. ค่าโทรศัพท์ 3 งวด
13. ป้ายชื่อโครงการ และป้ายเขตปลอดบุหรี่
14. กิจกรรมที่ 3 การจัดการตลาดต้นแบบเพื่อลดขยะอย่างยั่งยืน
15. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 1
16. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 2
17. กิจกรรมที่ 7 พัฒนาศักยภาพคณะทำงาน
18. กิจกรรมที่ 2 สำรวจข้อมูลสถานการณ์ขยะตำบลควนปริง
19. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 3
20. รายงานในระบบ Happy net work
21. กิจกรรมที่ 4 จัดทำแผนการจัดการขยะระดับตำบลและระดับหมู่บ้าน
22. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 4
23. ประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผลลัพธ์และบทเรียนการดำเนินงาน ครั้งที่ 1 หน่วยจัดการจังหวัดที่มรจุดเน้นสำคัญ(Node Flagship)ประเด็นการจัดการขยะ
24. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 5
25. กิจกรรมที่ 6 การกำกับและติดตามการดำเนินงานตามแผนจัดการขยะ
26. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 6
27. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 7
28. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 8
29. กิจกรรมที่ 5 ประกวดครัวเรือนต้นแบบและหมู่บ้านต้นแบบ
30. กิจกรรมที่ 8 สื่อสารสาธารณะ
31. ประชุมกลไกระดับจังหวัด
32. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 9
33. ค่าจัดทำชุดนิทรรศการ
34. ประชุมคณะกรรมการพิทักษ์สิ่งแวดล้อมและอาสาสมัครพิทักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 10
35. ประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผลลัพธ์และบทเรียนการดำเนินงาน ครั้งที่ 2 หน่วยจัดการจังหวัดที่มีจุดเน้นสำคัญ(Node Flagship) ประเด็นการจัดการขยะ
36. ค่าเปิดบัญชีธนาคาร

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น