คนสร้างสุข

จากการสำรวจข้อมูลของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านต้นโตนดและอสม.ในพื้นที่ พบว่าประชากรในชุมชนบ้านต้นโตนด หมู่ 1 ตำบลป่าไร่ อำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี มีประชากรทั้งหมด จำนวน 502 คน ประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปจำนวน 130 คน คิดเป็นร้อยละ 25.89 จำแนกประเภทผู้สูงอายุ พบว่าผู้สูงอายุติดสังคมจำนวน 129 คน คิดเป็นร้อยละ 99.23 เป็นผู้สูงอายุติดบ้าน จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 0.76 และ ผู้สูงอายุ  ที่ติดเตียง จำนวน 0 ราย มีโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 27 คน โรคเบาหวาน จำนวน 11 คน โรคข้อเข่าเสื่อม จำนวน 39 คน มีภาวะซึมเศร้า จำนวน 2 คน นอนหลับไม่สนิท จำนวน 24 คน สายตาผิดปกติ จำนวน 28 คน ผู้สูงอายุ มีการออกกำลังกายเป็นประจำ จำนวน 55 คน และบริโภคอาหารที่เหมาะสม จำนวน 48 คน   จากการสำรวจคัดกรองผู้สูงอายุประจำปี 2565 พบว่า ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป มีปัญหาเสี่ยง ด้านพฤติกรรมสุขภาพ ผู้สูงอายุขาดความรู้เรื่องการดูแลสุขภาพ พฤติกรรมการบริโภคอาหารไม่เหมาะสม ไม่ชอบ ออกกำลังกาย รับประทานอาหารซ้ำๆ เช่น ข้าวยำ บางคนสูบบุหรี่/ดื่มสุรา ซึ่งจะส่งผลกระทบให้เกิดปัญหาสุขภาพ โรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน ข้อเข่าเสื่อม ดังนั้นหากปล่อยให้เป็นเช่นนี้จะส่งผลกระทบต่อตัวผู้สูงอายุเอง  และครอบครัวรวมถึงภาครัฐที่จะต้องใช้งบประมาณจำนวนมหาศาลเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาสุขภาพ ดังนั้นจึงจำเป็นที่จะต้องมีการเฝ้าระวังดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่องตลอดจนการปรับพฤติกรรมสุขภาพให้เหมาะสม ด้านสังคม พบว่า ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ ต่างคนต่างอยู่ขาดการดูแลช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ผู้สูงอายุมีหน้าที่ต้องเลี้ยงหลาน
บางคนไม่ได้อยู่ในชุมชน ไปๆมาๆ ทำให้เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆที่ชุมชนจัดไม่ต่อเนื่อง ไม่สะดวกในการเดินทาง  การเดินทางลำบาก(ไม่มีรถ) มีผลกระทบต่อผู้สูงอายุเองทำให้ไม่ได้รับการยกย่องจากสังคม ขาดการรวมกลุ่ม  ทำกิจกรรมทำให้คุณค่าในตัวเองลดลง ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่จะมุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในระดับบุคคลและสภาพแวดล้อมโดยใช้กลยุทธ์การสร้างเสริมสุขภาพ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีการส่วนร่วมในการทำกิจกรรมต่างๆ  ในชุมชนและเพิ่มคุณค่าให้กับตัวเอง เป็นที่ยอมรับของสังคม
ด้านสภาพสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ สถานที่และอุปกรณ์ไม่เอื้ออำนวยต่อการส่งเสริมสุขภาพชุมชนไม่มีสถานทีในการรวมกลุ่มของผู้สูงอายุ ขาดผู้นำในการจัดกิจกรรม ไม่มีกิจกรรมในชุมชนอย่างต่อเนื่อง ส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายและจิตใจ
ด้านเศรษฐกิจ ปัญหา พบว่า ผู้สูงอายุขาดรายได้ให้กับตัวเองและเพิ่มภาระให้กับครอบครัว หากผู้สูงอายุมีการรวมกลุ่มประกอบอาชีพ สามารถเพิ่มรายให้กับตัวเองและครอบครัวทำใหคุณภาพชีวิตดีขึ้น ดังนั้น เพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุและพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุกลุ่มหรือชมรมผู้สูงอายุในระดับหมู่บ้าน หรือชุมชนถือเป็นกลไกสำคัญที่มีบทบาทสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพและพัฒนาคุณภาพชีวิต  ให้แก่ผู้สูงอายุ เนื่องจากมีความใกล้ชิดเข้าใจสภาพปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุ รวมถึงสามารถเข้าถึง  และพัฒนาผู้สูงอายุในชุมชนได้ดีที่สุด แต่ในปัจจุบันกลับพบว่ากลุ่มหรือชมรมผู้สูงอายุในบางพื้นที่ยังขาดความเข้มแข็งในการดำเนินงานเพื่อสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุทั้งด้านร่างกาย จิตใจและสังคม กล่าวคือ ในระยะเริ่มต้นของการรวมตัว แม้จะมีการรวมตัวมานานแล้วแต่ขาดการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่องให้แก่ผู้สูงอายุในชุมชน ชุมชนผู้สูงอายุบ้านต้นโตนดจึงได้จัดทำโครงการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน ปี 2566 ขึ้น