คนสร้างสุข

ชุมชนหมู่ 3 บ้านฮูแตกอแล ตำบลเตราะบอน อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี เป็นชุมชนที่นับถือศาสนาอิสลามทั้งหมด อาชีพหลักของชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมซึ่งต้องพึ่งพาอาศัยธรรมชาติ เช่นทำนา กรีดยาง ชุมชนบ้านฮูแตกอแลมีครัวเรือนทั้งสิ้น 133 ครัวเรือน และประชากรทั้งหมด 689 คน แบ่งเป็นชาย 357 คน หญิง 332 โดยมีกลุ่มผู้สูงอายุ 69 คน และร้อยละ 70 ของผู้สูงอายุจะมีปัญหาด้านสุขภาพ รวมทั้งคนในชุมชนจะไม่มีความรู้ไม่มีทักษะการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุด้วย จากการสังเกตการดำเนินการจัดทำกิจกรรมในพื้นที่ชุมชนบ้าน ฮูแตกอแล เช่น การจัดประชาคมหมู่บ้านเพื่อสำรวจความต้องการของชาวบ้าน ,การจัดกิจกรรมต่าง ๆ ของกลุ่มพัฒนาชุมชน ส่วนใหญ่เห็นได้ว่าผู้สูงอายุจะเป็นแกนหลักในการเข้าร่วมดำเนินงานทุกครั้ง จึงสรุปได้ว่าผู้สูงอายุในชุมชนเป็นกำลังหลักของชุมชน ในการขับเคลื่อนการพัฒนาหมู่บ้าน ปัญหาที่เกิดในพื้นที่หมู่3 บ้านเตราะบอนจากที่ประชุมร่วมหารือกับชาวบ้าน ได้ผลว่าชุมชนที่อยู่ในจังหวัดชายแดนใต้ที่มีปัญหาด้านความมั่นคงและมีประเทศเพื่อนบ้าน เช่น มาเลเซียที่ได้ค่าแรงสูงกว่าทำให้วัยแรงงานเลือกที่จะออกจากพื้นที่ เพื่อไปทำงาน จึงให้กลุ่มผู้สูงอายุในพื้นที่ถูกทอดทิ้งอยู่อย่างโดดเดี่ยว เกิดพฤติกรรมส่วนบุคคลในทางลบ เช่น ไม่เข้าสังคม ขาดความรู้ความเข้าใจในการดำเนินชีวิตขาดความรู้ความเข้าใจการดูแลสุขภาวะของตนเองทั้งเรื่องการอุปโภคบริโภค การออกกำลังกาย การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ขาดการป้องกันโรคและขาดการดูแลโรคที่จะตามมารวมทั้งวัยผู้สูงอายุเป็นวัยแห่งการเสื่อมโทรมด้านร่างกาย เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคความดัน เบาหวาน อีกทั้งปัญหาที่เกิดจากสภาพแวดล้อมทางกายภาพ เช่น ความมั่นคงทางการเงินและด้วยสภาพแวดล้อมทางสังคม เช่น ขาดผู้ดูแลในครอบครัว ขาดความสัมพันธ์ของคนในครอบครัว ขาดแกนนำและการรวมกลุ่มของผู้สูงอายุทำให้ไม่สามารถดำเนินกิจกรรมหรือวางแผนการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุได้ โดยปัญหาจากการไม่มีหน่วยงานรับผิดชอบ ดำเนินการดูแลผู้สูงอายุอย่างเป็นระบบคือกลไกสำคัญ ซึ่งส่งผลกระทบให้ผู้สูงอายุจำนวน 69 คนป่วยเรื้อรังจากโรคความดัน...26.....คน ป่วยจากโรคเบาหวาน...3....คน ความดันและเบาหวานทั้งหมด 6 คน (ที่มาข้อมูล : โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเตราะบอน) ด้วยภาวะร่างกายเสื่อมโทรมข้อเข่าเสื่อม เคลื่อนที่ไม่คล่องตัว ทำให้ผู้สูงอายุเป็นภาระของครอบครัวและสังคม ด้วยอาชีพหลักของคนในชุมชน และกลุ่มวัยแรงงานที่ต้องออกไปหางานทำไกลบ้าน ทำให้เหลือกลุ่มผู้สูงอายุในพื้นที่อยู่อย่างโดดเดี่ยว ขาดความอบอุ่นในครอบครัว และอาจถูกทอดทิ้งไว้เพียงลำพัง มีพฤติกรรมการดำเนินชีวิตไม่เหมาะสม อีกทั้งยังส่งผลกระทบต่อสังคมและเศรษฐกิจอีกด้วย กล่าวคือ ผู้สูงอายุที่เกษียณงานแล้วไม่มีรายได้ กำลังแรงน้อยลง  จึงต้องให้ผู้ที่อยู่วัยแรงงานต้องทำงานมากขึ้น และรับภาระดูแลผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น ด้วยภาวะเศรษฐกิจปัจจุบัน ค่าครองชีพสูงทำให้การออมลดลง ลงทุนน้อยลง การเงินฝืดไม่พอกับรายจ่ายตลอดจนต้องสูญเสียงบประมาณในการดูแลรักษาพยาบาลเพิ่มอีกด้วย จากสภาพปัญหาและผลกระทบที่กล่าวมา ทำให้ทราบถึงความสำคัญของการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุที่เป็นแกนหลักในการพัฒนาชุมชน กลุ่มแกนนำชุมชนหมู่ที่ 3 บ้านฮูแตกอแล ต.เตราะบอน อ.สายบุรี จ.ปัตตานี ได้ตระหนักถึงคุณค่าและสุขภาพของผู้สูงอายุ และยังไม่มีกลุ่มแกนนำหรือชมรมผู้สูงอายุที่สามารถบริหารจัดการเองได้ จึงอยากให้เกิดการพัฒนาศักยภาพของผู้สูงอายุ โดยมีการดำเนินโครงการ ส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชนบ้านฮูแตกอแล ผ่านการสร้างกระบวนการที่มีส่วนร่วมในชุมชน เช่น การจัดตั้งสภาชมรมผู้สูงอายุเพื่อให้เกิดแผนขับเคลื่อนกิจกรรม เกิดการเรียนรู้ทักษะและกิจกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ โดยกิจกรรมและความรู้ต่างๆจัดให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้สูงอายุและมุ่งหวังให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเรียนรู้กัน เกิดการมีส่วนร่วมในชุมชน และ เพื่อให้ผู้สูงอายุปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพอย่างเมาะสม เป็นผู้สูงอายุที่มีคุณภาพทางสังคมและไม่เป็นภาระทางสังคมและครอบครัว