คนสร้างสุข

บ้านสุโสะ (หมู่ที่1) มีคลองสุโสะ-หวายดน เป็นแหล่งทรัพยากรสำคัญของชาวประมงพื้นบ้านที่ใช้ประกอบอาชีพ มีประชากรประมาณ 737 คน 232 ครัวเรือน มีการประกอบอาชีพหลักคือประมง รองลงมาคือเกษตรกรและรับจ้าง เนื่องจากพื้นที่ทรัพยากรอยู่ในลำคลองมีพื้นที่จำกัด เมื่อมีการใช้ประโยชน์เพิ่มมากขึ้น เพราะประชากรเพิ่มขึ้น ทำให้กำลังการผลิตจากธรรมชาติยังลดลงเรื่อยๆ ประกอบกับปัจจัยของความเสื่อมโทรมทรัพยากรชายฝั่งที่ร่วมด้วย ทำให้ปริมาณกุ้ง หอย ปู ปลา ลดลง จนถึงสภาวะความเสื่อมโทรม จนนำไปสู่ภาวะวิกฤติ

  ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๐ ชุมชนได้พยายามฟื้นฟูให้พื้นที่ชายฝั่งคืนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรชายฝั่งคลองสุโสะ-หวายดน ในพื้นที่ของหมู่ที่1 บ้านสุโสะ ทำให้ป่าชายเลนค่อยฟื้นที่อุดมสมบูรณ์มีการตัดไม้ทำลายป่าชายเลนน้อยลง และมีการปลูกทดแทนตามกติกาชุมชน และมีการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และมีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวเนื่องจากสภาพโครงสร้างของพื้นที่ที่โดดเด่นอีกทั้งการเข้าชุมชนสามารถเข้าถึงได้อย่างสะดวก
อย่างไรก็ตามพบว่าปัจจุบันทรัพยากรสัตว์น้ำในพื้นที่ชายฝั่งทะเลบ้านสุโสะลดลง โดยมีสาเหตุจากการเพิ่มขึ้นของชาวประมง การจับสัตว์น้ำโดยใช้เครื่องมือประมงผิดกฎหมาย การทิ้งขยะลงทะเล ปัญหาน้ำเสียจากโรงงาน รวมทั้งจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทำให้แหล่งอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน ที่เคยอุดมสมบูรณ์ลดลงอีก สัตว์น้ำและทรัพยากรที่เคยมีอยู่ชุกชุมมีจำนวนลดลง อย่างเห็นได้ชัด อาหารทะเลที่เคยหาได้ง่ายเริ่มขาดแคลน ทำให้รายได้จากการประมงลดลงไปด้วย ในขณะที่รายจ่ายเพิ่มขึ้นเพราะต้องออกทะเลไกลขึ้น รายได้จึงไม่เพียงพอกับรายจ่าย ทำให้เกิดหนี้สิน และต้องออกทำการประมงไกลมากขึ้น ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศที่ทวีความรุนแรงมากขึ้น เสี่ยงต่อการเกิดอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สิน ชาวประมงต้องออกทะเลไกลถึงทะเลจังหวัดสตูล และบางฤดูกาล ที่สัตว์น้ำที่จับได้ลดลงมาก ก็ต้องมีการอพยพย้ายถิ่นไปทำงานนอกพื้นที่ เกิดปัญหาขาดความอบอุ่นในครอบครัว ความเครียดกังวล และเกิดปัญหาสังคมตามมาอีกมากมาย

  เนื่องจากชาวประมงทั้งในชุมชนบ้านสุโสะและหมู่บ้านใกล้เคียง เคยทดลองทำซั้งกอบ้านปลาบริเวณริมชายฝั่ง สามารถทำการประมงบริเวณซั้งกอบ้านปลาได้ตลอดทั้งปี แต่ไม่สามารถดำเนินต่อเนื่องได้ จึงจัดทำโครงการนี้ เพื่อต้องการให้เกิดการฟื้นฟูทรัพยารทางทะเลและชายฝั่ง ด้วยการสร้างบ้านปลาภูมิปัญญาท้องถิ่น อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ประชาชนในชุมชนบ้านสุโสะและหมู่บ้านใกล้เคียงได้ร่วมกันคิดและวางแผนการฟื้นฟูแหล่งที่อยู่ของสัตว์น้ำเศรษฐกิจในรูปแบบการวางซั้งกอบ้านปลาโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนสัตว์น้ำในพื้นที่ชายฝั่ง ลดความเสี่ยงจากการออกทะเลไกลฝั่งในช่วงฤดูมรสุม เกิดความมั่นคงด้านอาหารและสร้างรายได้ และทบทวนกฎกติกาที่ทุกคนร่วมกันกำหนดเพื่อความยั่งยืนของทรัพยากรสัตว์น้ำ โดยสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการเสริมสร้างจิตสำนึกและความตระหนักร่วมกันของเยาวชน และประชาชนในพื้นที่ ในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ควบคู่กับเกิดกลไกโครงสร้างการบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอย่างยั่งยืน