คนสร้างสุข

ชื่อโครงการ โครงการส่งเสริมสุขภาพจิตใจของผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อการเกิดความเครียด ในหมู่บ้านม่วงทวน ต.หารเทา อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง

ที่อยู่ ตำบลฝาละมี อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง จังหวัด พัทลุง

รหัสโครงการ 67-00199-003 เลขที่ข้อตกลง

ระยะเวลาดำเนินงาน ตั้งแต่ 15 มิถุนายน 2567 ถึง 16 เมษายน 2568

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการส่งเสริมสุขภาพจิตใจของผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อการเกิดความเครียด ในหมู่บ้านม่วงทวน ต.หารเทา อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง จังหวัดพัทลุง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลฝาละมี อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ Node Flagship จังหวัดพัทลุง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการส่งเสริมสุขภาพจิตใจของผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อการเกิดความเครียด ในหมู่บ้านม่วงทวน ต.หารเทา อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการส่งเสริมสุขภาพจิตใจของผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อการเกิดความเครียด ในหมู่บ้านม่วงทวน ต.หารเทา อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลฝาละมี อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง รหัสโครงการ 67-00199-003 ระยะเวลาการดำเนินงาน 15 มิถุนายน 2567 - 16 เมษายน 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 75,000.00 บาท จาก Node Flagship จังหวัดพัทลุง เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นสมาชิกในชุมชนจำนวน 0 คน หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

ชุมชนบ้านม่วงทวน เป็นชุมชนที่มีจำนวน 391 ครัวเรือน ประชากรทั้งสิ้นจำนวน 1,649 คน เป็นเพศชาย 838 คน เพศหญิง 811 คน ในจำนวนนี้เป็นผู้สูงอายุทั้งหมด 269 คน คิดเป็นร้อยละ 16.31 คน ซึ่งเกินกว่าร้อยละ 10 ของประชากรทั้งหมดถือได้ว่าชุมชนบ้านม่วงทวนเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ ผู้สูงอายุในพื้นที่ส่วนใหญ่ นับถือศาสนาอิสลามคิดเป็นร้อยละ 73.30 อาชีพหลักของชาวบ้าน ได้แก่ ทำสวนยางพารา ค้าขาย เกษตรกร อาชีพรอง ได้แก่ รับจ้างทั่วไปนอกพื้นที่ บ้านม่วงทวนนั้นมีมัสยิดเป็นศูนย์กลางในการจัดกิจกรรมต่าง ๆ      ทั้งทางด้านสังคมศิลปวัฒนธรรมประเพณีและกิจกรรมอื่น ๆ ทางศาสนา มัสยิดหลักการทางศาสนาจึงเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน และมีผลต่อวีถีชีวิตของคนในอดีตจนถึงปัจจุบัน แต่สภาพการณ์ในปัจจุบันปัญหาต่าง ๆ    ทั้งทางด้านพฤติกรรม เศรษฐกิจ และสังคม ได้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนและผู้สูงอายุ ให้เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ที่เคยสงบมีความโอบอ้อมอารี เป็นสังคมที่ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน กลับกลายเป็นสังคมที่วุ่นวายแก่งแย่งแข่งกัน ส่งผลต่อสุขภาพจิตของคนในสังคมที่เห็นได้ชัดเจน คือ ปัญหาสุขภาพจิตใจของกลุ่มผู้สูงอายุ โดยมีจำนวนผู้สูงอายุที่ปัญหาสุขภาพจิตในชุมชน จำนวน 35 ราย ซึ่งเกิดจากสาเหตุ ที่สามารถสรุปได้ดังนี้ 1. ด้านพฤติกรรม ประกอบด้วย ขาดการรวมกลุ่ม พักผ่อนไม่เพียงพอ มีความเครียดกังวล อายุที่เพิ่มขึ้น อยู่บ้านเพียงลำพัง ขาดความรู้ที่ถูกต้องในการดูแลสุขภาพจิตใจตนเอง
2. ด้านกลไก ประกอบด้วย ในชุมชนยังขาดผู้ที่เป็นต้นแบบให้ความรู้การยกระดับจิตใจแก่ผู้สูงอายุ    ขาดทีมขับเคลื่อนกิจกรรมของผู้สูงอายุและผู้ให้คำปรึกษา ขาดครูผู้สอนการอ่านอัลกุรอาน และการใช้ศาสนาเพื่อพัฒนาจิตใจ ระบบการดูแลสุขภาพจิตของชุมชนไม่เพียงพอ
3. ด้านสภาพแวดล้อม ประกอบด้วย ทางสังคม สถานที่จัดกิจกรรมทางศาสนาอยู่ไกลจากบ้าน ขาดความมั่นใจในการเข้าสังคม บุตรหลานออกไปประกอบอาชีพนอกพื้นที่ บุตรหลานติดยาเสพติด การลักขโมยในชุมชน และทางกายภาพ มีการคัดกรองสุขภาพจิตยังไม่ทั่วถึง กิจกรรมส่วนใหญ่จัดขึ้นสำหรับวัยหนุ่มสาว ส่งผลกระทบให้ผู้สูงอายุในชุมชน ดังนี้ 1. ด้านสุขภาพ ประกอบด้วย เกิดสุขลักษณะที่ไม่เหมาะสม เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ เสี่ยงต่อโรค  สมองเสื่อม เสี่ยงต่อโรคซึมเศร้า
2. ด้านสิ่งแวดล้อม ประกอบด้วย คนรอบข้างถอยห่าง ที่พักอาศัยไม่สะอาด/ไม่มั่นคง มีปากเสียง    กับคนที่ไม่เข้าใจ
3. ด้านเศรษฐกิจ ประกอบด้วย รายได้ลดลง และค่าใช้จ่ายในการดูแลผู้สูงอายุเพิ่มสูงขึ้น
จากสภาพปัญหาดังกล่าวคณะกรรมการชุมชนบ้านม่วงทวน โดยพลัง ของฝ่ายปกครอง และ อสม.  ตั้งใจและเป็นกำลังหลักที่จะขับเคลื่อนกิจกรรมในผู้สูงอายุ เป็นกลไกสำคัญในการดำเนินงาน ด้วยเหตุนี้      จึงสมัครเข้าร่วมโครงการ “ส่งเสริมสุขภาพกายและจิตใจของผู้สูงอายุในชุมชนบ้านม่วงทวน” กับ สสส.    เพื่อให้ผู้สูงอายุ และผู้ดูแลผู้สูงอายุในชุมชนสามารถดูแลสุขภาพกายและจิตใจได้อย่างถูกต้อง เหมาะสมกับวัย ดังนั้น ผู้จัดทำโครงการมีความตระหนักถึงความสำคัญของภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ เพราะหากผู้สูงอายุได้รับกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพที่เหมาะสมจะช่วยชะลอความเสี่ยงต่อผลกระทบด้านต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากปัญหาทางสุขภาพจิต ที่สอดคล้องกับนโยบายการปฏิรูประบบสุขภาพ ซึ่งเน้นให้ประชาชนดูแลตนเองสนับสนุนการส่งเสริมสุขภาพด้านต่าง ๆ เช่น การรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย การคัดกรองในกลุ่มเสี่ยง การส่งเสริมอาชีพ และส่งเสริมสุขภาพจิต เป็นต้น องค์ชุมชนบ้านม่วงทวน ซึ่งเป็นองค์กรหนึ่งในหมู่บ้าน ที่มีบทบาทเสริมสร้างกระบวนการพึ่งพาตนเองของหมู่บ้าน จึงมีความตระหนักถึงการประสานเชื่อมโยงภาคส่วนที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ  เข้ามามีส่วนร่วมบริหารจัดการปัญหาที่กล่าวมา และเห็นว่าจำเป็นต้องพัฒนาศักยภาพของผู้สูงอายุและชุมชน เพื่อเป็นกลไกการเตรียมชุมชนเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างมีคุณภาพ โดยนำร่องในผู้สูงอายุที่มีปัญหาและสมัครใจ  เข้าร่วมกิจกรรมโครงการ เพื่อส่งเสริมสุขภาพกาย และสุขภาพจิตใจ ด้วยวีถีอิสลาม เนื่องจากวัยชราจะใช้ศาสนาเป็นที่พึ่งทางใจและเข้าถึงได้ง่าย โดยการฟังบรรยายธรรม เพื่อให้ผู้สูงอายุได้นำแนวทางการปฏิบัติตนเพื่อดูแลสุขภาพกายและจิตใจ มาปรับใช้ในวิถีชีวิตด้วยการเสริมสร้างพื้นฐานที่เหมาะสมในการดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติปัญญาและมีความรอบคอบ เพื่อให้เกิดความสมดุลและพร้อมกับความเปลี่ยนแปลงที่เป็นไปอย่างรวดเร็ว และเป็นการส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้สูงอายุให้ดีขึ้น เกิดการรวมกลุ่ม มีสุขภาวะที่ดีต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้มีคณะทำงาน กลไกการดูแลสุขภาพจิตของผู้สูงอายุที่เข้มแข็ง
2. เพื่อให้กลุ่มเป้าหมาย และแกนนำ มีความรู้ เข้าใจ และตระหนักรู้การดูแลสุขภาพกาย และจิตใจด้วยตนเอง
3. เพื่อให้ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมดูแลสุขภาพที่เปลี่ยนแปลงไป
4. เพื่อให้ความเสี่ยงในการเกิดความเครียดของผู้สูงอายุลดน้อยลง
5. เพื่อให้การบริหารจัดการโครงการบรรลุวัตถุประสงค์ ตัวชี้วัด

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. การบริหารจัดการโครงการ
2. ประชุมคณะทำงานด้านสุขภาพจิตของผู้สูงอายุในชุมชน
3. “คนมากประสบการณ์ที่น่าสนใจ” แลกเปลี่ยนแนวทางดำเนินชีวิต ระหว่างกลุ่มเป้าหมายด้วยกันโดยใช้คัมภีร์อัลกุรอาน เพื่อปรับพื้นฐานสุขภาพใจผู้สูงอายุ
4. 3 จัดอบรมเรื่องการออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุ และการใช้อัลกุรอาน เพื่อปรับพื้นฐานสุขภาพใจผู้สูงอายุ
5. เยี่ยมบ้านผู้สูงอายุในชุมชน( 4 ครั้ง)
6. จัดการประชุมติดตามผล AREครั้งที่1
7. สรุป ถอดบทเรียน คืนข้อมูลให้ชุมชน “สุขที่ได้เจอ รอยยิ้มที่วาดฝัน”

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

ผู้สูงอายุได้นำแนวทางการปฏิบัติตนเพื่อดูแลสุขภาพกายและจิตใจ มาปรับใช้ในวิถีชีวิตด้วยการเสริมสร้างพื้นฐานที่เหมาะสมในการดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติปัญญาและมีความรอบคอบ เพื่อให้เกิดความสมดุลและพร้อมกับความเปลี่ยนแปลงที่เป็นไปอย่างรวดเร็ว และเป็นการส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้สูงอายุให้ดีขึ้น เกิดการรวมกลุ่ม มีสุขภาวะที่ดีต่อไป

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น