คนสร้างสุข

แผนแม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559 – 2564) ที่ได้ระบุบทบาทหน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการว่าต้องออกนโยบายให้ผู้บริหารโรงเรียนและสถาบันการศึกษาทุกแห่งต้องลดปริมาณขยะ คัดแยกขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย สร้างจิตสำนึกและวินัยให้กับเยาวชนในเรื่องการบริหารจัดการขยะ โรงเรียนวัดชลวาปีวิหาร ตั้งอยู่เลขที่ 130หมู่ 3ตำบลหนองบ่อ อ.ย่านตาขาว จังหวัดตรัง พื้นที่ตั้งอยู่ในเขตรับผิดชอบขององค์การบริหารส่วนตำบลหนองบ่อ โรงเรียนจัดเป็นโรงเรียนขนาดเล็ก ในปีการศึกษา 2563 มีจำนวนนักเรียน 81 คน ครูและบุคลากร จำนวน 14 คน รวมทั้งสิ้น 95คน ปัญหาขยะที่พบเป็นประจำในโรงเรียน คือ ขยะจากซองบรรจุภัณฑ์ เช่น ถุงนม วันละ 81 ชิ้น ถุงบรรจุขนมต่างๆ วันละ 50 – 60 ชิ้นและกระดาษต่างๆ นอกจากนี้ขยะที่พบมากในโรงเรียนอีกประเภท คือ ขยะอินทรีย์ ซึ่งได้แก่ พวกเศษผัก เปลือกผลไม้ และเศษอาหารที่นักเรียนรับประทานเหลือ สามารถพบได้ทุกวัน และมีปริมาณค่อนข้างมากกว่าขยะประเภทอื่นๆ และการกำจัดก็ต้องทำอย่างรวดเร็ว เนื่องจากหากปล่อยไว้ก็จะเน่าเสีย และส่งกลิ่นเหม็นรบกวน ปัญหาอีกประการที่สำคัญที่พบในโรงเรียน คือ ขวดน้ำพลาสติก ถุงบรรจุขนม ขวดแก้วบรรจุน้ำเกลือแร่ แก้วน้ำพลาสติก ฯลฯ จากผู้ที่เข้ามาใช้บริการพื้นที่ของโรงเรียนเพื่อออกกำลังกายในช่วงเย็นของแต่ละวันซึ่งขยะเหล่านี้สามารถพบได้ทั่วไปในสนามเด็กเล่น และบริเวณรอบๆ สนามกีฬา รวมถึงบริเวณใกล้ถังขยะและในบางครั้งชุมชนจะมีการใช้บริการพื้นที่ของโรงเรียนในการจัดงานต่าง ๆ เช่น งานมงคลสมรส งานแข่งกีฬาของหมู่บ้าน การแข่งนกซึ่งมีเป็นประจำสัปดาห์ละ 1 วัน กิจกรรมต่างๆ เหล่านี้ ล้วนเป็นที่มาของปัญหาขยะที่เกิดขึ้นในโรงเรียนทั้งสิ้น จากการเก็บข้อมูลปริมาณขยะพบว่า มีปริมาณขยะภายในโรงเรียนเพิ่มมากขึ้นทุกวัน เนื่องจากพฤติกรรมการทิ้งขยะไม่เป็นที่ การไม่คัดแยกขยะก่อนทิ้งลงถังของนักเรียน และผู้ที่เข้ามาใช้บริการพื้นที่ของโรงเรียน ส่งผลให้มีมด แมลงวัน แมลงสาบ กระจายอยู่ทั่วไปในบริเวณที่โรงเรียน โดยเฉพาะมดซึ่งกระจายอยู่ทุกที่ที่มีแหล่งอาหารที่นักเรียนทิ้งเอาไว้ นอกจากนี้พบว่ามี แมว และสุนัข จำนวนหนึ่งที่เข้ามาคุ้ยหาอาหาร คุ้ยถังขยะ ส่งผลให้ในบางครั้งมีขยะหล่นเรี่ยราด ทำให้บริเวณโรงเรียนดูสกปรก เป็นทัศนียภาพที่ไม่สวยงามเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคต่างๆ ขยะที่มีน้ำขังก็จะเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของยุงลายซึ่งเป็นสาเหตุของโรคไข้เลือดออก ดังข้อมูลในปีการศึกษา 2562 ที่มีนักเรียนป่วยเป็นโรคไข้เลือดออกจำนวน 1 คนจะเห็นว่าปัญหาจากขยะส่งผลกระทบต่อสุขภาพกาย สุขภาพจิตความปลอดภัย และการทำกิจกรรมต่างๆ ของนักเรียน ครูและบุคลากร รวมถึงผู้ที่เข้ามาใช้บริการพื้นที่ของโรงเรียนโดยตรง นอกจากนี้เมื่อนักเรียนมีปัญหาด้านสุขภาพย่อมส่งผลกระทบต่อการเรียนของนักเรียนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เนื่องจากนักเรียนต้องหยุดเรียนทำให้การเรียนรู้ของนักเรียนไม่ต่อเนื่องปัญหาขยะเหล่านี้จึงเป็นปัญหาที่ก่อให้เกิดผลกระทบโดยตรงต่อนักเรียนอย่างเห็นได้ชัด ดังนั้นเพื่อเป็นการลดและจัดการขยะในโรงเรียน ทางโรงเรียนวัดชลวาปีวิหาร จึงนำเสนอโครงการ รวมพลังจัดการขยะโรงเรียนวัดชลวาปีวิหาร “ชลวาสวย ด้วยมือเรา”โดยมุ่งเน้นด้านการสร้างความตระหนักในเรื่องปัญหาขยะที่ส่งผลต่อสุขภาพ การปรับพฤติกรรมของนักเรียนและผู้เข้ามาใช้บริการพื้นที่ในโรงเรียน ในการจัดการกับขยะที่ถูกวิธี โดยนำระบบจัดการขยะ แบบ 3Rsได้แก่ ใช้น้อย (Reduce) ใช้ซ้ำ (Reuse) และนำกลับมาใช้ใหม่ (Recycle)และการคัดแยกขยะก่อนทิ้งลงถังมาใช้ในการจัดการขยะในโรงเรียน ซึ่งจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการจัดการขยะที่ดีของนักเรียนและผู้ที่เข้ามาใช้บริการพื้นที่ในโรงเรียน ส่งผลให้บรรยากาศในโรงเรียนน่าดู น่าอยู่ น่าชม เป็นบรรยากาศของการเรียนรู้อย่างแท้จริง