คนสร้างสุข

สภาพทั่วไป ในอดีตชุมชนบ้านนอก-ม่วงหวาน ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรเช่น ทำนา เลี้ยงสัตว์ รองลงมาคือ อาชีพค้าขาย ประชาชนมีความสัมพันธ์แบบเครือญาติมีการช่วยเหลือแบ่งปันกัน   ปัจจุบันชุมชนนานอก-ม่วงหวานได้เปลี่ยนแปลงจากสังคมชนบทเป็นสังคมเมือง พื้นที่นาแปรเปลี่ยนเป็นที่อยู่อาศัย เกิดบ้านเช่า บ้านจัดสรร และอาคารพาณิชย์ ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพค้าขาย รองลงมาคือ อาชีพธุรกิจส่วนตัว มีครัวเรือนจำนวน 61.  ครัวเรือน

ที่ตั้ง อาณาเขตของชุมชน ทิศเหนือติดบ้านม่วงหวานหมู่ที่ ตำบลพญาขัน อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุงทิศใต้ติดทิวเขาอกทะลุและชุมชนหน้าเขาอกทะลุ  ทิศตะวันออก จดบ้านทุ่งมะขามหมู่ที่ 3 ตำบลพญาขัน อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง หมู่ที่ 8 ตำบลพญาขัน อำเภอมือง จังหวัดพัทลุง ทิศตะวันตกจดบ้านใต้ช่อง หมู่ที่ 9 ตำบลปรางหมู่ อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง ชุมชนบ้านพี ตำบลคูหาสวรรค์ อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง    สภาพภูมิประเทศ พื้นที่เป็นที่ราบและแคบ มีทิวแนวยาวตลอดทางทิศใต้มีลำคลองและคูสำหรับระบายน้ำเพื่อการประกอบอาชีพทางการเกษตร...มีสถานที่ประกอบการ ได้แก่ อู่ซ่อมรถยนต์ ร้านซ่อมรถจักรยาน ร้านขายของชำ ร้านอาหารตามสั่ง ร้านขายข้าวแกง ร้านเสริมสวย ร้านขายขนม ฯลฯ
ส่วนข้อมูลการจัดการน้ำเสียของชุมชนทั้งครัวเรือนและสถานประกอบการ ชุมชนบ้านนานอก-ม่วงหวานยังไม่ได้มีข้อมูลใด ๆ มาก่อน การทำแผนพัฒนาชุมชน การดำเนินการจัดการน้ำเสียชุมชน การจัดการน้ำเสียครัวเรือนได้มีการเริ่มนำบทเรียนนำบ่อดักไขมันเพื่อบำบัดน้ำเสียในครัวเรือนมาทดลองใช้ในปีที่ผ่านมา ครัวเรือน เป็นการจัดการน้ำเสียจากต้นทาง ลดการปล่อยน้ำเสียจากครัวเรือนลงสู่ธรรมชาติ เพื่อน้ำไปสู่การฟื้นคลองให้น้ำในคลองมีคุณภาพที่ดี

ปัญหาน้ำเสียชุมชน

สาเหตุของปัญหาน้ำเสียชุมชน คน : เกิดจากคนในชุมชน ครัวเรือน และผู้ประกอบการ ร้อยละ 90 มีการปล่อยลงสู่คู คลอง และธรรมชาติ นอกจากนี้น้ำเสียที่ปล่อยจากชุมชนอื่นๆ ลำคลอง ทำให้น้ำมีสารและสิ่งปฏิกูล ปนเปื้อนของสิ่งสกปรกในน้ำทำให้น้ำเสีย เช่น น้ำมัน ไขมัน ผงซักฟอก สบู่ ยาฆ่าแมลง  คนในชุมชนบ้านนานอก-ม่วงหวาน คนในชุมชนร้อยละ 70ขาดความรู้และความตระหนักผลกระทบของน้ำเสีย เช่น ยังไม่รู้น้ำใช้ในครัวเรือนเป็นน้ำเสียที่ก่อนให้เกิดผลกระทบในชุมชน และคนในชุมชนร้อยละ 80 ขาดความรู้ความเข้าใจและความตระหนักในระบบการจัดการน้ำเสียจากต้นทาง จึงได้ปล่อยน้ำเสียจากชุมชนลงสู่ธรรมชาติ โดยตรงไม่ได้มีการบำบัดน้ำเสีย นอกจากนี้มีหลายสาเหตุ เช่น เอาสะดวกสบายเข้าไว้  ไม่มีที่ทิ้งหรือพื้นที่ในการจัดการ ไม่รู้ว่ากระทบกับสิ่งแวดล้อม บ้านเช่าที่ขาดความรับผิดชอบ
สภาพแวดล้อม : ชุมชนบ้านนานอก-ม่วง พื้นที่ชุมชนรอบนอกกึ่งเมืองชนบทมีพื้นที่สำหรับทำเกษตร แต่ยังมีระบบบายน้ำยังไม่ครอบคลุมยังมีจุดเสี่ยงในชุมชนที่น้ำท่วมขังในช่วงฤดูฝนหรือฝนตก ซึ่งเป็นสาเหตุมีน้ำเสีย นอกจากนี้ชุมชนยังไม่มีระบบบำบัดน้ำเสียรวมของชุมชน ที่บำบัดน้ำเสียก่อนปล่อยลงสู่แม่น้ำ ลำคลอง ธรรมชาติ กลไก :ไม่มีกลไกในการติดตามการจัดการและเฝ้าระวังน้ำเสียของชุมชน  ระบบจัดการน้ำเสียที่มีเฉพาะบ้านใหม่ทีเกิดขึ้นจากการขอสร้างใหม่ โดยเทศบาลต้องบังคับใช้กฎหมายให้มีระบบบำบัดน้ำเสียครัวเรือน แต่ยังครอบคลุมถึงบ้านเก่า  ไม่มีมาตรการทางเทศบาลเมืองพัทลุงพร้อมให้มีการสนับสนุน แต่เนื่องจากเป็นชุดความรู้ใหม่ของทางเทศบาลเรียนรู้และปฏิบัติการไปควบคู่ไปกับชุมชน ขาดกลไกความร่วมมือของทุกภาคส่วนในการจัดการน้ำเสียโดยชุมชน

ผลกระทบจากปัญหาน้ำเสีย
ส่งผลให้ในปัจจุบันน้ำในคลองไม่สะอาด คุณภาพของน้ำเสื่อมโทรม คนในชุมชนลงใช้น้ำในคลองไม่ได้ ทำให้เป็นผื่นคัน  โดยเฉพาะในช่วงฤดูแลง  ทำให้น้ำในลำคลองไม่สามารถนำมาใช้ในการอุปโภคในครัวเรือนเหมือนในอดีต แต่ละครัวเรือนใช้น้ำประปา มีค่าน้ำเพิ่มขึ้น  ในช่วงฤดูฝนบางจุดมีน้ำขังเป็นแหล่งสะสมบ่อเกิดของลูกน้ำยุงลาย ต้องมีค่าใช้จ่ายของการป้องกันและค่าใช้จ่ายในการดูแลสุขภาพหรือการรับษาโรคของคนในชุมชน จากสถานการณ์น้ำเสียของชุมชนซึ่งมีแนวโน้มมีมากขึ้น การอยู่อาศัยในชุมชนเพิ่มมากขึ้น คณะกรรมการชุมชนและแกนนำชุมชนร่วมตัวเป็นคณะทำงาน ตระหนักถึงความสำคัญของการจัดการน้ำเสียชุมชน จึงได้ร่วมกันจัดทำโครงการจัดการน้ำเสียชุมชนบ้านนานอก-ม่วงหวาน 1.เพื่อให้คนในชุมชนมีความตระหนักเรื่องการจัดการน้ำเสียชุมชน 2.เพื่อให้เกิดกลไกการขับเคลื่อนชุมชนลดน้ำเสียเข้มแข็ง 3.เกิดรูปแบบการจัดการน้ำเสียครัวเรือน เกิดครัวเรือนจัดการน้ำเสีย และ4.เกิดระบบการจัดการน้ำเสียในพื้นที่ร่วมของชุมชน