คนสร้างสุข

ชุมชนบ้านทุ่ง หมู่ที่ 5 ตำบลละงู อำเภอละงู จังหวัดสตูล มีจำนวน 275 ครัวเรือน มีประชากร จำนวน 1,015 คน ส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ร้อยละ 95 ประกอบอาชีพ เกษตรกรรม ร้อยละ 80 อาชีพค้าขาย ร้อยละ 15 และอาชีพอื่นๆร้อยละ 5 ชุมชนบ้านทุ่งได้รับผลกระทบจากการระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID–19) 2 ระลอกตั้งแต่ต้นปี 2564 และปี 2565 ผู้ได้รับผลกระทบเป็นกลุ่มตกงานจากมาเลย์เซียจำนวน 18 คน จาก 18 ครัวเรือน กลุ่มตกงานจากภาคการท่องเที่ยวจังหวัดกระบี่ ภูเก็ต สตูล จำนวน 22 คน จาก 22 ครัวเรือน ปี 2564 คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอละงู และคณะการหมู่บ้านชุมชนบ้านทุ่ง ได้รับทุนจาก สสส ดำเนินโครงการเพื่อสร้างความมั่นคงด้านอาหาร สามารถสร้างแหล่งอาหารเพิ่มขึ้นในชุมชน ได้แก่ แปลงปลูกพืชผักสวนครัว จำนวน 32 แปลง (30 ครัวเรือนและแปลงรวม 2 แปลง) การเลี้ยงปลา 7 แหล่ง (บ่อธรรมชาติ 1 แหล่ง/เลี้ยงร่วม ท่อซีเมนต์ 6 แหล่ง/เลี้ยงร่วม 1 ท่อ) ทำให้สามารถลดค่าใช้จ่ายค่าอาหารในครัวเรือนเฉลี่ย 337 บาท/เดือน เมื่อนำผลผลิตเหลือกินไปขาย ได้รายได้เฉลี่ย 416 บาท/เดือน ผลลัพธ์ด้านการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ได้แก่ การออกกำลังกายเพิ่มขึ้นและสม่ำเสมอ 12 ครัวเรือน การลดบุหรี่ ใบจากได้ 2 ราย สุขภาพจิตดีขึ้น 30 ครัวเรือน นอกจากนี้ยังเกิดบรรยากาศการช่วยเหลือ ส่งเสริมความร่วมมือ และเกิดความสามัคคีในชุมชน
หลังโครงการระยะที่ 1 แกนนำโครงการ 5 คน ได้ชักชวนกลุ่มเป้าหมายจากโครงการเดิม จำนวน 30 ครัวเรือน และกลุ่มเป้าหมายใหม่จำนวน 15 ครัวเรือน รวม 45 ครัวเรือน ตั้งวงเสวนาเพื่อทบทวนปัญหาของครัวเรือนกลุ่มเป้าหมายและครัวเรือนชุมชน พบว่า 43 ครัวเรือนมีปัญหารายได้ไม่พอรายจ่าย มีการวิเคราะห์ค้นหาสาเหตุของการที่มีรายได้ไม่พอรายจ่าย ได้แก่ ประกอบอาชีพที่สร้างรายได้ให้น้อย(45 ครัวเรือน) ซึ่งอาชีพในชุมชนได้แก่ การทำนา การทำสวนยาง สวนผลไม้ ปลูกผัก เลี้ยงแพะ ไก่ เป็ด วัว คนในชุมชนยังไม่มีอาชีพเสริม(37 ครัวเรือน) มีรายได้ทางเดียว ในชุมชนมีกลุ่มทำขนมรวมตัวกันทำปีละ 2 ครั้ง สมาชิกกลุ่ม 5-6 คน ขาดความรู้ความตระหนักเรื่องการจัดการหนี้สิน การออม การรู้เท่าทันสื่อโฆษณาชวนเชื่อ เช่น การผ่อนซื้อสินค้าเครื่องใช้ที่เอาเปรียบเกินควร ถูกชักชวนให้ซื้อของเกินความจำเป็นโดยมีโปรโมชั่นลด แจก แถม แต่ไม่สามารถใช้สินค้านั้นให้เกิดประโยชน์สูงสุด และประกอบกับสถานการณ์โควิดทำให้ตกงาน หรือรายได้จากการประกอบอาชีพลดลงจากเพราะสภาพคล่องทางเศรษฐกิจย่ำแย่ลง ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากปัญหาดังกล่าว ได้แก่ มีหนี้สินทุกครัวเรือน ตั้งแต่ 10,000 – 200,000 บาท สภาพบ้านเรือนไม่มั่นคงเนื่องจากไม่มีเงินเหลือพอซ่อมแซมบ้าน(7 ครัวเรือน) ซึ่งมีลักษณะ หลังคารั่ว ตัวบ้านชำรุด ไม่มีระบบน้ำประปา ห้องน้ำไม่พร้อมใช้ เกิดโรคจากการประกอบอาชีพที่ต้องใช้แรงงานหนัก ได้แก่ ปวดเมื่อยหลังทำงาน 31 ราย กระดูกทับเส้น 1 ราย มีความเครียดจากภาวะหนี้สิน 45 รายเป็นต้น โดยวิธีการแก้ปัญหาในระยะที่ 2 ชุมชนบ้านทุ่งโดยแกนนำเข้มแข็ง 5 ราย ร่วมกับครัวเรือนเป้าหมายรวมทั้งสิ้น 45 ครัวเรือน วางแผนการเพิ่มรายได้ครัวเรือน ด้วยการจัดตั้งกลุ่มวิสาหกิจแปรรูปอาหารที่มีในชุมชน รวมตัวเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ 1)กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์เกษตร ซึ่งจะผลิตเครื่องแกง และปลาดุกส้ม มีสมาชิกเป็นผู้สูงอายุ ครอบครัวผู้พิการ ครอบครัวที่มีผู้ป่วยติดเตียง ครอบครัวคนตกงานจากโควิด จำนวน 15 ครัวเรือน และ 2)กลุ่มทำยาหม่องน้ำสมุนไพร มีสมาชิกเป็นเยาวชนครอบครัวคนตกงานจากโควิด คนที่รายได้ลดลงจากสถานการณ์โควิด จำนวน 45 ครัวเรือน ซึ่งทางโครงการตั้งเป้าให้ครัวเรือนกลุ่มเป้าหมายมีความรู้ ทักษะในการแปรรูป การจัดการกลุ่ม การจัดการด้านบัญชีของกลุ่มและตนเอง ทำการตลาดด้วยตนเองได้ มีความรอบรู้ทางสุขภาพและการเงิน เพื่อให้เกิดความเข้มแข็ง สามารถขยายการทำงานไปสู่ครัวเรือนอื่นได้ต่อไปในอนาคต